Thực trạng ngành CNHT của Vĩnh Phúc
Thực tế cho thấy, Vĩnh Phúc đã hình thành một số cơ sở chuyên sản xuất phụ tùng, linh kiện, vật tư cung ứng cho các nhà sản xuất lắp ráp ô tô như: Gương, kính, ghế, radio, dây điện, săm, lốp, ắc quy, xốp chống nóng… Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, công nghệ gia công tại một số doanh nghiệp cơ khí còn nhiều hạn chế với công suất thấp, giá thành cao, chất lượng không ổn định, nhất là các khâu chế tạo phôi, sản suất khuôn mẫu của sản phẩm… Bên cạnh đó, các mối liên kết giữa các nhà sản xuất chủ yếu theo ngành dọc hoặc theo chủ quản lý và do mối quen biết cùng bỏ vốn đầu tư sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Điều này đã gây ra những hạn chế trong việc khai thác thế mạnh của mỗi doanh nghiệp cũng như hạn chế trong việc đầu tư phát triển chuyên sâu giữa các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế.
Bên cạnh đó, chất lượng nguồn nhân lực của Vĩnh Phúc so với yêu cầu phát triển còn thấp và chưa đáp ứng được với sự phát triển CNHT. Công tác đào tạo đội ngũ cán bộ và lực lượng lao động mặc dù đã được các cấp, ngành chú trọng, quan tâm nhưng vẫn chưa đáp ứng kịp với tốc độ phát triển của ngành; Hạ tầng kỹ thuật như đường giao thông, cấp điện, cấp nước chưa hỗ trợ kịp thời cho phát triển ngành CNHT nói riêng và công nghiệp nói chung. Đây chính là những hạn chế khiến cho ngành CNHT của Vĩnh Phúc chưa phát triển theo đúng tiềm năng và lợi thế vốn có của mình.
Những định hướng ưu tiên cho phát triển CNHT
Xác định rõ CNHT là khâu đột phá để phát triển các ngành công nghiệp chủ lực của Vĩnh Phúc trong quá trình CNH –HĐH, ngày 05/7/2016, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã phê duyệt Dự án về khuyến khích phát triển CNHT trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 – 2020, định hướng đến năm 2030. Trong đó, chỉ rõ quy hoạch phát triển đối với từng phân ngành CNHT trên địa bàn tỉnh, với mục tiêu đến năm 2020 CNHT trở thành ngành công nghiệp phát triển hiện đại, tham gia vào việc sản xuất và cung cấp phần lớn các linh kiện, phụ tùng, dịch vụ bảo trì, sửa chữa cho các ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận. Phấn đấu đến năm 2030, CNHT Vĩnh Phúc tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực phục vụ các ngành công nghiệp có công nghệ cao và sản xuất được các linh kiện và thiết bị hiện đại. Các sản phẩm CNHT có chất lượng, giá trị và có khả năng cạnh tranh cao tham gia sâu vào mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia lớn trên thế giới. Cụ thể:
Sản xuất bộ ly hợp tại Công ty TNHH EXEDY, KCN Khai Quang, Vĩnh Phúc
Đối với CNHT phục vụ cho sản xuất, lắp ráp ô tô – xe máy: Tập trung thu hút vốn đầu tư và công nghệ mới của các công ty, tập đoàn sản xuất đa quốc gia các ngành nghề sản xuất chủ chốt, đầu tư theo hướng tập trung sản xuất, trở thành các mắt xích trong dây chuyền sản xuất, cung ứng linh phụ kiện toàn cầu cho các công ty, tập đoàn sản xuất ô tô, xe máy đa quốc gia; Hỗ trợ, thúc đẩy tạo môi trường chuyển giao công nghệ giữa các công ty, tập đoàn đa quốc gia và các doanh nghiệp sản xuất trong nước, tận dụng lợi thế của người đi sau trong việc ứng dụng công nghệ cao trong ngành; Khuyến khích, tạo điều kiện để công nghiệp trên địa bàn tỉnh phát triển theo hướng từng bước đáp ứng nhu cầu của các công ty, tập đoàn sản xuất đa quốc gia, nhà sản xuất sản phẩm cuối cùng; Đảm bảo đủ năng lực cung ứng nhu cầu linh phụ kiện cho thị trường trong nước, hướng đến thị trường quốc tế.
Trong lĩnh vực công nghiệp cơ khí chế tạo: Tỉnh sẽ tập trung phát triển cho các lĩnh vực trọng tâm để sản xuất lắp ráp máy và các thiết bị phục vụ nông, lâm nghiệp, cơ khí xây dựng, cơ khí tiêu dùng và các ngành khác; Khuyến khích phát triển các lĩnh vực CNHT ngành cơ khí, chế tạo từ nghiên cứu, thiết kế, chuyển giao công nghệ đến sản xuất linh kiện, phụ tùng, vật liệu, nhằm hỗ trợ đa dạng hóa sản phẩm CNHT, đáp ứng các yêu cầu và thúc đẩy phát triển ngành cơ khí, chế tạo phát triển mạnh; Phát triển CNHT ngành cơ khí phải có sự chọn lọc về công nghệ, sản phẩm phù hợp với điều kiện phát triển ngành cơ khí Việt Nam một cách bền vững, trong đó theo xu hướng ưu tiên khuyến khích thu hút đầu tư sản xuất sản phẩm bằng công nghệ chế tạo hiện đại, công nghệ cao, phát triển CNHT vật liệu phục vụ cho các lĩnh vực chế tạo và ít ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.
Phát triển CNHT điện tử tin học: Tập trung chủ yếu vào sản xuất lắp ráp các thiết bị tin học (như máy vi tính, máy in, linh kiện máy tính); Phát triển phần mềm; Các ứng dụng công nghệ tin học, điện tử trong sản xuất và trong hoạt động xã hội và đời sống; Nuôi dưỡng và hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong công tác nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, chuyển giao công nghệ và ứng dụng công nghệ; Xây dựng đội ngũ nghiên cứu phát triển sản phẩm mới vững mạnh để tăng sức cạnh tranh; Tiếp tục kêu gọi vốn đầu tư nước ngoài vào ngành công nghiệp điện tử, tin học, đặc biệt là nhóm các ngành sản phẩm kỹ thuật cao.
Đối với phát triển CNHT ngành dệt–may, da giầy: Tỉnh kêu gọi đầu tư vào các dự án sản xuất phụ liệu may như: Chỉ may, bông tấm, mex, cúc nhựa ...; Ưu tiên các dự án đầu tư cho nguyên phụ liệu làm mũ giày (giả da PU, giả da PVC…); Tiếp tục kêu gọi đầu tư vào các dự án lĩnh vực sản xuất máy móc thiết bị, phụ tùng, khuôn mẫu thay thế thông thường cho ngành giầy-dép.
Còn đối với ngành CNHT sản xuất vật liệu xây dựng (VLXD): Khuyến khích và đẩy mạnh thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài vào lĩnh vực nghiên cứu, thiết kế, sản xuất các VLXD mới, vật liệu nhẹ, không nung; Ưu tiên tiếp thu các công nghệ, thiết bị xử lý có hiệu quả và tiết kiệm các vật tư dùng trong sản xuất VLXD; Phát triển mạnh CNHT ngành VLXD, trong đó tập trung cho một số dự án để sản xuất lắp ráp và sửa chữa máy và các thiết bị chuyên dụng phục vụ sản xuất VLXD, đặc biệt là các thiết bị nhào trộn, nâng cao chất lượng phôi và tạo hình vật liệu; Từng bước chủ động về linh kiện, phụ tùng, đáp ứng được nhu cầu sản xuất VLXD.
Với những định hướng và chính sách phát triển CNHT cụ thể và phù hợp, tin tưởng rằng, ngành CNHT của tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian tới sẽ có những bước phát triển vượt bậc, góp phần đưa công nghiệp tỉnh nhà “cất cánh” cùng sự phát triển chung của đất nước./.
Tuấn Anh