Theo số liệu kê của VCCI, tính đến nay, hàng hóa xuất khẩu Việt Nam là đối tượng của 107 vụ điều tra phòng vệ thương mại. Trong đó, có 78 vụ điều tra chống bán phá giá, 12 vụ chống trợ cấp và 17 vụ điều tra chống lẩn tránh thuế. Một điểm đáng chú ý là, trong số 78 vụ điều tra chống bán phá giá của Việt Nam thì có 37 vụ liên quan đến sắt thép (chiếm ½ các loại hàng hóa), còn đối với các vụ điều tra chống trợ cấp thì ¾ vụ kiện là liên quan đến mặt hàng sắt thép.

Bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết, thương mại toàn cầu đã và đang chứng kiến những biểu hiện về bảo hộ thương mại phức tạp, đặc biệt là ở một số thị trường lớn. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam, nhưng cũng là thị trường chiếm tới 22% tổng số vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp mà hàng hóa xuất khẩu Việt Nam phải đối mặt ở nước ngoài. Tiếp đó là các thị trường Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc, EU, Canada, Braxin...

Các vụ kiện chống bán phá giá thường có thời hạn rất ngắn trong khi các yêu cầu về kỹ thuật lại phức tạp, trong khi đó, bản thân các DN Việt Nam không phải lúc nào cũng ở tâm thế sẵn sàng cho các vụ kiện ở nước ngoài. Vì vậy, để giảm thiểu nguy cơ, tác động của biện pháp phòng vệ thương mại tới hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu, các DN trong nước, các hiệp hội cần chú trọng hơn nữa đến công tác phòng vệ thương mại, chủ động phòng tránh và có biện pháp như: Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, chú trọng cạnh tranh bằng chất lượng sản phẩm... để hạn chế khả năng bị điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại. Bên cạnh đó, các DN nên có sự chuẩn bị sớm để có những hiểu biết nhất định về quy trình kiện, về kiến thức, về hồ sơ, chứng từ sổ sách sao cho minh bạch, rõ ràng và phù hợp để đến khi cần thì có thể chứng minh được dễ dàng hơn. Điều quan trọng là, các DN nên thường xuyên cùng với các đối tác nhập khẩu theo dõi sát các động thái từ phía Hoa Kỳ. Trong một số trường hợp hãn hữu thì vẫn có thể tránh được những vụ kiện nếu có thể trao đổi trước được với các nhà sản xuất tại nước sở tại, bà Trang khuyến nghị.

Tại Hội thảo, các đại biểu còn được nghe phần trình bày trực tiếp từ chuyên gia Bộ Thương mại Hoa Kỳ, trong đó, giới thiệu về pháp luật phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ; các quy định và thực tiễn mới về phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ; cũng như cập nhật tình hình các vụ việc phòng vệ thương mại hiện nay ở Mỹ liên quan tới hàng hóa xuất khẩu Việt Nam.

Trong khuôn khổ Hội thảo, các doanh nghiệp, hiệp hội trong nước đã đưa ra nhiều vấn đề thắc mắc có liên quan và đã nhận được lời giải đáp trực tiếp từ các chuyên gia thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ và Bộ Công Thương Việt Nam./.

Quỳnh Anh