Tại điểm h, Khoản 7, Điều 1 Nghị định số 114/2009/NĐ-CP ngày 23/12/2009 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 02/2003/NĐ-CP ngày 14/1/2003 của Chính phủ về phát triển và quản lý chợ, Chính phủ đã giao cho Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, ngành liên quan “xây dựng hoặc điều chỉnh quy hoạch phát triển hệ thống chợ trên phạm vi toàn quốc”.
Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao, ngày 26/6/2015, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký Quyết định số 6481/QĐ-BCT phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển mạng lưới chợ toàn quốc đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035.
Tại Quyết định này, Bộ Công Thương chỉ xác định quy hoạch đối với chợ đầu mối và chợ hạng I. Đối với chợ hạng II và hạng III, Bộ Công Thương chỉ định hướng và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức lập và phê duyệt Quy hoạch phát triển mạng lưới chợ của địa phương, gồm mạng lưới chợ hạng II và mạng lưới chợ dân sinh hạng III trên cơ sở cụ thể hóa Quy hoạch tổng thể phát triển thương mại của địa phương và phù hợp với các quy hoạch có liên quan.
Các tiêu chí chợ đầu mối
Bộ Công Thương xác định một trong các quan điểm phát triển trong Quy hoạch chợ là phát triển mạng lưới chợ đầu mối là nơi tập trung và phân phối nguồn hàng hóa phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hàng hóa tập trung, quy mô lớn, tham gia phát luồng hàng hóa đến các cơ sở chế biến, các nhà xuất khẩu, chi phối thị trường bán lẻ trong và ngoài địa bàn.
Theo Quyết định của Bộ Công Thương, chợ đầu mối phải đáp ứng các tiêu chí quy hoạch, cụ thể như sau:
- Về vị trí (địa điểm): Gần vùng nông sản hàng hóa tập trung, ổn định với quy mô lớn hoặc gần trung tâm tiêu dùng, ngoại vi các đô thị lớn; gần đầu mối giao thông, kết nối thuận tiện với mạng lưới đường bộ, đường sông hoặc đường sắt; bảo đảm các quy định hiện hành về an ninh quốc phòng, trật tự an toàn giao thông và không tác động xấu tới môi trường.
- Về quy mô (diện tích): Diện tích mặt bằng nền chợ tối thiểu là 8.000m2(đối với chợ cải tạo, nâng cấp đạt chuẩn chợ đầu mối) và tối thiểu 10.000m2 (đối với chợ đầu mối xây mới) không kể diện tích dành cho khuôn viên, đường đi, bãi đỗ xe và các công trình phụ trợ khác.
- Về thiết kế kiến trúc và tổ chức không gian: Kiến trúc xây lắp và kết cấu không gian phù hợp, thích hợp với tính chất và công năng của chợ đầu mối bán buôn nông sản thực phẩm; trong đó bảo đảm có phân khu chức năng trọng yếu như khu giao dịch dành cho thương nhân bán buôn; khu giao dịch dành cho người sản xuất đưa hàng vào chợ bán; khu sơ chế, bao gói hàng hóa; khu tạm trữ và các khu dịch vụ phụ trợ khác.
- Về yêu cầu kỹ thuật: Bảo đảm có đủ cơ sở vật chất và kỹ thuật để thực thi các nhiệm vụ về phòng cháy, chữa cháy, an toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu theo quy định của pháp luật.
Đối chiếu với các tiêu chí này thì một số chợ, trong đó có chợ Long Biên và chợ đầu mối phía Nam (Đền Lừ) của TP. Hà Nội không đáp ứng tiêu chí chợ đầu mối.
Bỏ chức năng chợ đầu mối của chợ Long Biên
Tại Quyết định số 4176/QĐ-UBND ngày 27/8/2010 của UBND TP. Hà Nội về việc phê duyệt danh sách phân hạng các chợ trên địa bàn TP. Hà Nội, chợ Long Biên được phân hạng là chợ hạng II.
Như vậy, việc bỏ chợ Long Biên được ghi trong Phụ lục của Quyết định số 6481/QĐ-BCT ngày 26/6/2015 của Bộ trưởng Bộ Công Thương là bỏ chức năng chợ đầu mối của chợ Long Biên hiện tại chứ không phải là xóa bỏ, di dời chợ Long Biên. Chợ Long Biên vẫn tồn tại là chợ hạng II theo Quyết định số 4176/QĐ-UBND ngày 27/8/2010 của UBND TP. Hà Nội.
Đối với chợ đầu mối phía Nam (chợ Đền Lừ) hiện thuộc nội thành. Trong thời kỳ quy hoạch (từ 10 đến 20 năm tới), TP. Hà Nội sẽ tiếp tục được mở rộng, vị trí hiện tại của chợ đầu mối phía Nam sẽ nằm sâu trong nội đô, không phù hợp với việc vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn và không đáp ứng các yêu cầu về thiết kế kiến trúc cũng như tổ chức không gian của chợ đầu mối. Hoạt động của chợ đầu mối trong nội đô sẽ làm ảnh hưởng đến trật tự, văn minh đô thị và an toàn giao thông.
Tại Quyết định số 5058/QĐ-UBND ngày 5/11/2012 về việc phê duyệt Quy hoạch mạng lưới bán buôn, bán lẻ trên địa bàn TP. Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, UBND TP. Hà Nội đã xác định xây dựng các chợ đầu mối bán buôn nông sản, thực phẩm cấp Vùng ở khu vực ngoại thành. Khi các chợ này được xây dựng sẽ đáp ứng nhu cầu di dời chức năng đầu mối của các chợ trong nội đô.
Ngày 21/7/2015, Bộ Công Thương đã có Văn bản số 7366/BCT-KH gửi UBND TP. Hà Nội đề nghị chỉ đạo các ngành chức năng giải thích, hướng dẫn để các hộ kinh doanh tại các chợ đầu mối trên địa bàn thành phố nói chung và chợ Long Biên nói riêng hiểu rõ nội dung quy hoạch và hoạt động theo quy hoạch chợ đã được Bộ Công Thương và UBND Thành phố phê duyệt.
Nguồn: Chinhphu.vn
