Gần nhà- xa ngõ, Canh Giao trắc trở đôi đường

Làng Canh Giao, thuộc xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh là nơi có vị trí chiến lược trong thế trận chiến tranh nhân dân, được tỉnh Bình Định chọn làm căn cứ địa cách mạng trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ, bởi đây là nơi đóng quân của Tiểu đoàn 405 đặc công của tỉnh Bình Định.

Trước năm 1954, Canh Giao nguyên là một xã riêng biệt, gồm 4 thôn với 470 dân, đa số là người dân tộc Chăm sinh sống ở Bình Định. Kháng chiến chống Pháp rồi chống Mỹ, Canh Giao là địa bàn hoạt động của cách mạng. Sau năm 1975, Canh Giao nhập với hai xã Canh Hà, Canh Hưng thành xã Canh Hiệp trực thuộc huyện miền núi Phước Vân của tỉnh Nghĩa Bình, nay là huyện Vân Canh của tỉnh Bình Định.

Làng Canh Giao, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định

Làng Canh Giao hiện có 70 hộ với 207 nhân khẩu, chủ yếu là người Chăm Hroi, cuộc sống chủ yếu sản xuất tự cung, tự cấp trên diện tích 1,3 ha lúa nước và 2 ha đất trồng rau, hoa màu các loại. Thu nhập của bà con dựa vào 130 ha cây keo và thù lao nhận giao khoán, bảo vệ rừng.

 Cuộc sống khó khăn của đồng bào Chăm Canh Giao diễn ra trong một thời gian dài, bởi lẽ địa thế ở đây như một thung lũng, có địa hình hiểm trở, dù chỉ cách trung tâm xã Canh Hiệp một ngọn đồi nhưng để vào được làng phải đi vòng 35km từ xã Đa Lộc, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên. Năm 2022, các cấp chính quyền đã hỗ trợ xây dựng một số đoạn đường bê tông và và một cây cầu để bắc qua suối, giúp người dân Canh Giao phá thế cô lập, tiếp cận dễ dàng hơn với các địa phương khác. 

Đóng điện tại trạm biến áp ở làng Canh Giao

Giấc mơ dài… đã thành hiện thực

Ước mơ có đường giao thông thuận lợi để đi lại đã là một việc quá sức tưởng tượng của người dân Canh Giao, nhưng đầu năm 2024, UBND tỉnh Bình Định phối hợp với Công ty Điện lực Bình Định khởi công Dự án cấp điện cho làng Canh Giao, mang lại niềm vui khôn tả cho cộng đồng người Chăm ở đây. Điều này không chỉ biến ước mơ từ bao đời nay thành sự thật mà còn mở ra niềm hy vọng về cuộc đổi đời sau gần nửa thế kỷ của một chiến khu cách mạng.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn phát biểu tại lễ khánh thành Toàn cảnh Lễ khánh thành

Ngày 26/4/2024 - chỉ sau 3 ngày nữa là nhân dân cả nước chào mừng kỷ niệm 49 năm ngày thống nhất đất nước. UBND tỉnh Bình Định tổ chức Lễ khánh thành công trình cấp điện đến làng Canh Giao, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh từ điện lưới quốc gia. Đây là sự nỗ lực lớn lao, ngoài ý nghĩa phát triển kinh tế - xã hội, còn mang đậm ý nghĩa nhân văn sâu sắc của các ngành chức năng tỉnh Bình Định và Tổng công ty Điện lực miền Trung, trực tiếp là Công ty Điện lực Bình Định để đưa điện lưới về cho 72 hộ đồng bào làng Chăm ở huyện miền núi Vân Canh.

Toàn cảnh Lễ khánh thành

Tại Lễ khánh thành, ông Thái Minh Châu, Giám đốc Công ty Điện lực Bình Định cho biết, Công trình đường dây cấp điện cho làng Canh Giao từ lưới điện quốc gia có quy mô đầu tư xây dựng mới tuyến đường dây 22 kV với chiều dài tuyến 6,4 km, trong đó, đoạn qua tỉnh Phú Yên dài 4,1km, qua tỉnh Bình Định 2,3km; đường dây 0,4 kV với chiều dài 1000m và 01 trạm biến áp 50 kVA. Tổng kinh phí đầu tư xây dựng hơn 4,1 tỷ đồng. Công trình hoàn thành, đưa vào vận hành sớm tiến độ trước 5 tháng (tiến độ duyệt hoàn thành trước 30/9/2024), kịp thời đưa điện lưới quốc gia về Làng Canh Giao, đáp ứng được mong mỏi của người dân trong làng.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn (bìa phải) tặng quà cho đơn vị thi công

 Cán bộ, công nhân PC Bình Định đã thành lập Đội Thanh niên xung kích, vượt mọi trở ngại về khí hậu khắc nghiệt, địa hình hiểm trở, tập trung thi công xây dựng mới 109 vị trí móng và 147 cột trung hạ áp, quyết đạt mục tiêu đợt thi đua, đặc biệt là đưa công trình vào đóng điện vận hành trước ngày 30/4/2024. Công ty đã lắp đặt toàn bộ 72 công tơ điện và hệ thống chiếu sáng cho 72 hộ dân trong làng. Bên cạnh đó, Đoàn viên thanh niên, cán bộ kỹ thuật của Công ty còn phát tờ rơi, trực tiếp hướng dẫn các hộ dân sử dụng điện an toàn, tiết kiệm.

Canh Giao – cuộc đổi đời từ “cái điện”

 Điện lưới quốc gia về làng Canh Giao bằng  tuyến đường dây 22kV của công trình còn đảm bảo năng lực cấp điện cho cả địa bàn xã Đa Lộc, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên tiếp giáp với làng Canh Giao, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định với quy mô công suất lên đến 5MW. Bà Đoàn Thị Ca, người Chăm ở làng Canh Giao, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh nói như lâu nay chưa được nói: “Bữa nay có cái điện về rồi thì tôi thấy mừng lắm, vui lắm, đồng bào Chăm ưng cái bụng quá chừng. Có cái điện là có tất cả. Điện nó chui vào ti vi làm cho đồng bào mình nhìn được nhiều cái đẹp, nghe được nhiều cái hay, tiếng nói của Đảng đến được với đồng bào nhiều hơn. Có điện ngoài đường,  ban đêm sẽ sáng như ban ngày, đêm hội Raglai năm nay trai gái lũ làng nổi cồng chiêng nhảy múa thâu đêm, vui được mùa lúa nước”.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn tặng tivi cho Trường Mẫu giáo làng Canh Giao

Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã đến nhiều nhà dân kiểm tra tình hình cấp điện cho bà con và phát biểu: Sau lễ 30/4 này, tỉnh sẽ khởi công mở rộng con đường dẫn vào làng Canh Giao để bà con sớm đi lại thuận tiện. “Bà con ở làng Canh Giao có điện cố gắng phục vụ cho sản xuất và đời sống. Bà con tận dụng điện này để phát triển kinh tế, tiêu dùng điện tiết kiệm và đặc biệt là đảm bảo an toàn. Ngành Điện lực phải tập huấn cho bà con. Tất cả bà con ở làng Canh Giao phải được hướng dẫn về sử dụng điện để đảm bảo an toàn tuyệt đối, tránh tai nạn điện có thể xảy ra. Mong ngành Điện làm ngay, làm sớm việc này để bà con biết sử dụng”, ông Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh.

Về định hướng đầu tư các hạ tầng thiết yếu cho làng Canh Giao trong thời gian tới, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, trong tháng 5 tới đây, từ nguồn xã hội hoá, tỉnh triển khai thi công tuyến đường bê tông vào làng, cố gắng trong 1,5 tháng sẽ hoàn thành. Cùng với đó, sẽ có Công ty viễn thông đầu tư trạm phát di động tại làng, mục tiêu sẽ hoàn thành trước ngày Quốc khánh 2/9. Như vậy, các điều kiện hạ tầng thiết yếu cơ bản gồm điện, đường, thông tin liên lạc, cộng với các chương trình đầu tư trước đó, 72 hộ dân làng Canh Giao được đảm bảo các điều kiện hạ tầng để sinh hoạt, sản xuất, học tập.

Đêm hội Raglai của đồng bào Chăm Canh Giao đang bừng lên sức sống mới, ngoài ánh lửa bập bùng theo nhịp cồng chiêng của trai gái trong làng, ánh điện Canh Giao đang tỏa từ nhà rông chiếu sáng cả một vùng núi rừng xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh, đồng bào Chăm đang trong công cuộc đổi đời từ  “cái điện”.

     Văn Thuận