Thật vậy, trường tồn cùng với thời gian và năm tháng, Xứ Thanh được thiên nhiên ban tặng cho biết bao tiềm năng quý giá, từ thế núi, hình sông đến ruộng đồng, bến bãi... ở nơi nào cũng bắt gặp sự hội tụ và giao thoa của đất trời, con người và cảnh vật đầy thơ mộng, giàu tính nhân văn cao đẹp. Những tiềm năng vô giá đó đang được ngành Du lịch Thanh Hóa đánh thức và tỏa sáng từng ngày.
Với vị trí cửa ngõ của hành lang kinh tế Đông-Tây, Côn Minh-Hải Phòng và là trục giao lưu nối liền Bắc Bộ với Trung Bộ, Nam Bộ, Thanh Hóa có hệ thống giao thông đường bộ huyết mạch: Quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh và đường sắt Xuyên Việt, quốc lộ 10 chạy qua vùng đồng bằng và ven biển của tỉnh, đường chiến lược 15A xuyên suốt vùng trung du và miền núi Thanh Hoá, đường 217 nối với nước bạn Lào. Về đường thủy, Thanh Hoá có 4 hệ thống sông chính và bờ biển dài 102 km cùng với cảng biển nước sâu Nghi Sơn. Về hàng không, Thanh Hoá có Cảng Hàng không Thọ Xuân với tuyến Thanh Hóa - TP Hồ Chí Minh, Thanh Hóa - Buôn Mê Thuột, Thanh Hóa - Nha Trang và chuẩn bị mở nhiều tuyến bay khác. Những điều kiện giao thông trên là những nhân tố thuận lợi trong hội nhập quốc tế và phát triển dịch vụ du lịch.
Tài nguyên du lịch tự nhiên, Thanh Hoá có đường biển dài, tương đối bằng phẳng với những điểm nghỉ mát nổi tiếng như: Sầm Sơn; Quảng Vinh (Quảng Xương); Hải Tiến (Hoằng Hoá); Hải Hoà (Tĩnh Gia)… Ở vùng núi đá vôi Thanh Hoá có nhiều hang động karster khá đẹp như động Từ Thức (Nga Sơn); Động Long Quang trên núi Hàm Rồng (TP Thanh Hoá); động Hồ Công (Vĩnh Lộc); quần thể hang động Trường Lâm (Tĩnh Gia); động Tiên Sơn (Vĩnh Lộc); động Bàn Bù hay còn gọi là Hang Ngán (Ngọc Lặc)... Ngoài ra, còn một số hang động khác như: hang Con Moong (Thạch Thành); động Cây Đăng (Cẩm Thuỷ); Lò Cao kháng chiến Hải Vân - Bến En (Như Thanh) và những khu rừng nguyên sinh hàng trăm năm tuổi như Bến En, Pù Luông, Pù Hu, Xuân Liên, … là những điểm du lịch kỳ thú ngày càng hấp dẫn du khách đến với Thanh Hoá.
Tài nguyên du lịch nhân văn, Thanh Hóa có1.535 di tích văn hóa lịch sử và danh thắng, trong đó 145 di tích quốc gia, 658 di tích cấp tỉnh. Đặc biệt phải kể đến di tích lịch sử Thành Nhà Hồ đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa Thế giới; Khu di tích văn hóa lịch sử Lam Kinh,Di tích khảo cổ hang Con Moong; Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật khu di tích Bà Triệu đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt... Hệ thống văn hóa phi vật thể của Thanh Hóa cũng rất đa dạng và đặc sắc, từ các loại hình nghệ thuật, các điệu hò trên sông Mã đến các làn điệu dân ca, dân vũ (hò sông Mã, hát sẩm xoan, múa đèn Đông Anh, trò diễn Xuân Phả, múa sạp, múa xoè…); những lễ hội (Bà Triệu, Lam Kinh, Sòng Sơn, Hàn Sơn…), ẩm thực (chè Lam Phủ Quảng, bánh gai Tứ Trụ, bưởi Luận Văn, báo Sâm, nem chua, dừa, cá Mè sông Mực, nước mắm Du Xuyên…), làng nghề truyền thống (đúc đồng Thiệu Trung, tơ Hồng Đô, đá núi Nhồi, dệt thổ cẩm, chiếu cói Nga Sơn…), phong tục tập quán của nhiều dân tộc anh em trên cùng vùng đất Xứ Thanh.
Với những thế mạnh đó, Thanh Hoá có khả năng phát triển nhiều loại hình du lịch như du lịch văn hóa lịch sử (Di sản thế giới Thành Nhà Hồ, khu di tích lịch sử Lam Kinh, quần thể Di tích Văn hóa Hàm Rồng, Đền Bà Triệu, đền thờ Lê Hoàn...); du lịch nghỉ dưỡng biển (Sầm Sơn, Hải Hòa, Hải Tiến…); du lịch sinh thái văn hóa miền núi, du lịch cộng đồng (khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, Pù Hu, Xuân Liên, Vườn quốc gia Bến En…); sản phẩm làng nghề du lịch (nghề cói Nga Sơn, đúc đồng Thiệu Trung - Thiệu Hóa, nghề dệt thổ cẩm tại các bản vùng cao… ); du lịch đường thủy (Sông Mã, biển - đảo…).
Trong những năm gần đây, các khu, điểm du lịch quan trọng của Thanh Hoá đã được quy hoạch và tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, nhằm thu hút các nhà đầu tư vào kinh doanh du lịch. Đến nay, toàn tỉnh có 81 dự án, với tổng vốn đăng ký 20.000 tỷ đồng, trong số đó phải kể đến dự án du lịch nghỉ dưỡng - sân golf FLC Sầm Sơn đạt tiêu chuẩn 5 sao quốc tế với tổng mức đầu tư 5.500 tỷ đồng. FLC Samson Beach & Golf Resort mở ra kỳ vọng phát triển cho ngành kinh tế du lịch Thanh Hóa không chỉ bởi tính chuyên nghiệp và đẳng cấp, mà còn bởi khả năng thu hút khách du lịch quốc tế và khắc phục tính mùa vụ của du lịch biển Thanh Hoá vốn bị “đóng băng” bởi những tháng mùa đông.
Bên cạnh đó môi trường tự nhiên và xã hội được tỉnh đặc biệt quan tâm và có những chuyển biến mạnh mẽ; nguồn nhân lực du lịch được nâng cao, thể hiện rõ tính chuyên nghiệp, được du khách đánh giá cao, đặc biệt là tại khu du lịch Sầm Sơn đã đem lại con số hết sức ấn tượng trong năm 2015 là đón vị khách thứ 5.500.000 đến Thanh Hoá.
Xác định phát triển du lịch là một trong 5 chương trình trọng tâm của tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2016 - 2020, trong thời gian tới, Thanh Hóa tiếp tục quan tâm và đẩy mạnh công tác đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật nhằm tạo bước đột phá cho du lịch Thanh Hóa.
Việc làm này bắt đầu từ chính sách thu hút đầu tư và những giải pháp hiệu quả để thúc đẩy du lịch phát triển như: Tạo môi trường đầu tư - kinh doanh thông thoáng, minh bạch. Thực hiện tốt cơ chế “một cửa”, "một cửa liên thông" trong cấp giấy chứng nhận đầu tư. Hướng dẫn thủ tục đầu tư, xây dựng và triển khai dự án; thực hiện biên soạn tài liệu giới thiệu môi trường đầu tư, cập nhật danh mục dự án đầu tư.
Làm tốt công tác quy hoạch phát triển du lịch, thực hiện phát triển hạ tầng. Phát triển nguồn nhân lực: Tiếp tục triển khai thực hiện đề án phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao. Chú trọng đào tạo chuyên môn, tay nghề kết hợp với đào tạo phẩm chất, con người (đạo đức, tác phong công nghiệp, ý thức kỷ luật).Tích cực triển khai các dự án đầu tư cho công tác bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, làng cổ (làng chài, làng nghề, làng văn hóa..); cũng như các giá trị văn hóa phi vật thể và ưu tiên, ưu đãi đối với các nghệ nhân.
Những tiềm năng phong phú, đa dạng về các loại hình du lịch của Thanh Hóa đang được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thanh Hóa làm thức dậy và ngày càng tỏa sáng. Với truyền thống lịch sử của vùng đất “địa linh nhân kiệt”, với cách làm kiên quyết, năng động, sáng tạo, cầu thị, sâu sát của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thanh Hóa, chắc chắn rằng Thanh Hóa sẽ là điểm đến, nơi dừng chân lý tưởng của du khách trong nước và quốc tế.
Minh Đức