Dạo quanh thị trường Hà Nội, có vô vàn các loại sữa với nhiều chủng loại dành cho từng đối tượng sử dụng, từ các loại sữa được sản xuất trong nước tới các loại sữa có thương hiệu nước ngoài. Lợi dụng tâm lý sính ngoại của người dân nên một lượng lớn sữa ngoại không rõ nguồn gốc đã tràn vào Việt Nam dưới hình thức “hàng xách tay”, đặc biệt tai hại hơn là nạn sữa giả, sữa nhái đang xuất hiện nhiều nơi. Các loại sữa ngoại “xách tay” từ Nhật Bản, Úc, Pháp, Nga, Mỹ… được rao bán tràn lan trên mạng. Không chỉ có mặt ở các cửa hàng chuyên kinh doanh sữa mà trên thị trường hiện nay sữa “xách tay” còn len lỏi vào các cửa hàng tạp hóa, đại lý… 

Đa số người tiêu dùng cho rằng “tiền nào của nấy”, sữa càng đắt tiền càng tốt. Tuy nhiên, không ai có thể khẳng định sữa ngoại “xách tay” có đảm bảo chất lượng hay không. Nếu được tận mắt chứng kiến quy trình chế biến sữa hộp “cao cấp” của các cơ sở sản xuất hàng giả chắc chắn nhiều người sẽ phải giật mình, bởi chỉ có một công thức duy nhất sản xuất các loại sữa, bất kể là sữa dành cho đối tượng sử dụng nào. Nguyên liệu bột dùng để chế biến sữa hộp không có nguồn gốc, máy móc được mua trôi nổi bên ngoài thị trường… Nhãn mác, hộp sữa được in ấn, đóng gói rất công phu khiến người tiêu dùng khó mà phân biệt được đây là hàng nhái. Sau đó, sữa thành phẩm giả được gắn nhãn mác và đóng thùng đi tiêu thụ trên thị trường và được các cửa hàng sữa phân phối.

Hiện nay, phần lớn sữa xách tay được đưa vào Việt Nam thông qua du lịch và xách tay đường tiểu ngạch nhưng với số lượng rất hạn chế. Theo chia sẻ của một chủ đại lý sữa trên địa bàn Hà Nội cho biết, sữa ngoại về Việt Nam chủ yếu theo 3 đường: Nhập khẩu nguyên lon; nhập khẩu nguyên liệu đóng lon và xách tay. Trong 3 đường trên, xách tay là con đường được nhiều người ưa chuộng nhưng lại ẩn chứa nhiều rủi ro nhất bởi nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng.

Chị Bùi Thị Hà (Láng Hạ, Hà Nội) cho biết: “Từ khi sinh em bé, do nguồn sữa mẹ không đủ để đáp ứng nhu cầu cho con nên tôi phải dùng thêm sữa công thức. Đọc báo thấy nhiều hãng sữa trên thị trường trong nước bị làm giả nhiều, trong đó có cả hãng sữa mà tôi hay cho con sử dụng. Lo lắng cho sức khỏe của con bị ảnh hưởng nên tôi phải nhờ người nhà ở nước ngoài trực tiếp mua hộ rồi gửi theo đường hàng không về, tuy đắt hơn gấp nhiều lần hàng trong nước nhưng bù lại chất lượng rất đảm bảo”.

Trước thực trạng sữa giả tràn lan trên thị trường, để phân biệt sữa thật – sữa giả, theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng, người tiêu dùng có thể kiểm tra bằng thị giác và xúc giác và dùng khứu giác để phát hiện mùi. Khi thấy sữa có mùi lạ và hôi, dùng vị giác lại phát hiện thấy vị lạ thì tuyệt đối không được sử dụng, đồng thời nên mua sữa được đóng gói nguyên lon tại nước ngoài bằng kỹ thuật hiện đại từ vỏ đến nắp và chọn mua sữa có hạn sử dụng được dập nổi thay vì in bằng mực vì đây là các loại sữa khó bị làm giả. Bên cạnh đó, bằng mắt thường có thể nhận thấy sữa bột ngon khi mở nắp sẽ tỏa ra mùi thơm mát dễ chịu, bột sữa mềm mịn và có màu vàng nhạt; trong khi đó sữa bột kém chất lượng mùi hương không dễ chịu, bột bị vón cục và có màu lạ. Nếu muốn kiểm tra kỹ hơn thì có thể áp dụng một trong các cách sau: Cho một thìa sữa bột ra cốc và đổ nước nguội vào. Sữa bột kém chất lượng hoặc giả sẽ lắng ngay xuống đáy và tan nhanh dù chưa hề khuấy; sữa bột tốt sẽ nổi lơ lửng, không tan nếu chưa khuấy lên. Tương tự, khi đổ nước sôi vào cốc có sữa bột, sữa bột giả hoặc kém chất lượng sẽ tan ngay và không còn màu sắc tự nhiên của sữa; sữa bột tốt sẽ nổi lơ lửng và vón lại nếu chưa khuấy lên.

Tình trạng sữa giả đang khiến tâm lý mua hàng của người tiêu dùng trở lên hoang mang hơn bao giờ hết, vì thế hãy là những người tiêu dùng thông thái trong việc lựa chọn sản phẩm cho gia đình, nên mua hàng tại các đại lý, cửa hàng có uy tín để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái.

Trường Phạm