Thành quả của cả hệ thống chính trị và nhân dân
Ngày 17/3/2021, Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 04/CTr về "Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021 - 2025". Chương trình kế thừa và tiếp nối thành công của 2 giai đoạn: 2010 - 2015 và 2016 - 2020 với ba mục tiêu chính: Xây dựng NTM thiết thực hơn, hiệu quả hơn và bền vững hơn gắn liền với quá trình đô thị hóa; cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nông dân.
Với mục tiêu xây dựng NTM là vì dân, do dân, cho dân, Hà Nội đã tập trung chỉ đạo, quyết liệt thực hiện, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ xây dựng NTM cấp thành phố năm 2024, sớm trước một năm so với kế hoạch. Tính đến hết năm 2024, 100% huyện, thị xã đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ NTM, hàng trăm xã đạt chuẩn nâng cao, kiểu mẫu; kinh tế nông thôn chuyển mình mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân 5 năm đạt 3,19%, xuất khẩu nông, lâm sản vượt ngưỡng 2 tỷ USD, trong đó nhóm nông sản – thực phẩm đạt 1,463 tỷ USD (năm 2024); tỷ lệ hộ nghèo giảm về 0% theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 – 2025; thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 6 lần so với năm 2010; 97,46% lao động có việc làm thường xuyên; 100% người dân tham gia bảo hiểm y tế. Hạ tầng nông thôn đồng bộ, 100% trạm y tế xã có bác sĩ; cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư, hoàn thiện tạo nên bộ mặt nông thôn khang trang, hiện đại.
Chương trình OCOP giúp phát huy tinh hoa, giá trị của các làng nghề. Ảnh nghề thêu tay ở xã Dương Hòa (xã Dương Liễu cũ), thành phố Hà Nội
Bên cạnh đó, Chương trình OCOP của Thành phố Hà Nội đã tạo động lực để phát triển kinh tế tư nhân, kinh tế làng nghề; thiết thực hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh nâng cao năng xuất, chất lượng, quảng bá và bán hàng. Đến nay, Hà Nội đã duy trì vị trí dẫn đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP với 3.400 sản phẩm đã được đánh giá, phân hạng từ 3 sao trở lên; trong đó có 9 sản phẩm OCOP 5 sao.
Qua quá trình xây dựng NTM nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, các địa phương trên địa bàn Thành phố Hà Nội đã rút ra được nhiều bài học sâu sắc, quý báu; trong đó phải kể đến vai trò lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, cùng sự quan tâm sâu sát của thành phố Hà Nội; sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và chung sức của nhân dân.
Sự góp sức của các HTX
Hiện nay, Hà Nội có trên 2.500 HTX; trong đó gần 1.500 HTX nông nghiệp, hơn 300 HTX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và trên 300 HTX thương mại - dịch vụ. Trong quá trình các địa phương xây dựng NTM nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, các HTX đã phát huy vai trò tích cực trong việc góp phần cùng địa phương hoàn thành các tiêu chí như: Tổ chức sản xuất, Điện, Thủy lợi; trong đó đóng góp rõ nét nhất là phát triển sản phẩm OCOP,…
Ông Đỗ Văn Kiên – Giám đốc HTX Nông nghiệp Tam Hưng
Thực tế tại HTX Nông nghiệp Tam Hưng cho thấy, bên cạnh việc thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, HTX đã tập trung xây dựng vùng trồng lúa chất lượng cao, theo tiêu chuẩn VietGAP: Bắc thơm số 7 và Nếp cái hoa vàng. Hai sản phẩm này đã được Thành phố Hà Nội chứng nhận đạt OCOP 4 sao.
Trao đổi với ông Đỗ Văn Kiên – Giám đốc HTX Nông nghiệp Tam Hưng được biết, thực hiện xây dựng NTM nâng cao, HTX được Ban chỉ đạo xây dựng NTM của xã giao thực hiện 2 tiêu chí, tiêu chí số 3 về thủy lợi và tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất. HTX xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng nên đã tập trung thực hiện, tổng hợp, hoàn thiện hồ sơ. Trên thực tế, HTX đã đảm bảo hệ thống tưới tiêu, thủy lợi nội đồng, phòng chống thiên tai, bão lụt. Đối với tiêu chí tổ chức sản xuất, HTX đã tổ chức các thành viên sản xuất lúa thường xuyên trên diện tích trên 700ha; trong đó 80% được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt từ việc lựa chọn giống lúa chất lượng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo hướng hữu cơ, sinh học. HTX có hai sản phẩm gai tiêu biểu là Bắc thơm số 7 và Nếp cái hoa vàng đã được cấp chứng nhận OCOP 4 sao. Sản phẩm được cung cấp ra các cửa hàng, đại lý, siêu thị, các bếp ăn tập thể, các trường mầm non trên địa bàn xã Tam Hưng và các xã lân cận. Nhờ đó, hoạt động của HTX ổn định, giúp thành các thành viên của HTX có thu nhập cao hơn.
Giám đốc HTX Sản xuất và Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức - Nguyễn Văn Minh (Người ngoài cùng bên phải) bên gian hàng giới thiệu sản phẩm rau Văn Đức trong Lễ trao chứng nhận sản phẩm đạt OCOP 4 sao năm 2024 của Thành phố Hà Nội
Đối với HTX Sản xuất và Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức (xã Văn Đức, huyện Gia lâm cũ nay là xã Kim Đức), ông Nguyễn Văn Minh – Giám đốc HTX cho biết: Hiện nay, HTX chuyên sản xuất các loại rau với quy mô trên 200ha với quy trình được thực hiện bài bản, với mô hình kiểm soát, quản lý theo chuỗi khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ. Các sản phẩm của hợp tác xã đều đạt chất lượng cao, luôn tươi, ngon, giòn, ngọt, đáp ứng các tiêu chí vệ sinh, an toàn thực phẩm. Trong quá trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu của địa phương, HTX đã đẩy mạnh sản xuất, nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu. HTX đã tích cực tham gia Chương trình OCOP từ khi Thành phố Hà Nội triển khai. Tính từ năm 2019 đến năm 2024, hợp tác xã có 17 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 - 4 sao, tiêu biểu là các sản phẩm: Cà tím, súp lơ xanh, súp lơ trắng, mùng tơi, mướp đắng, quả bầu, cải ngọt, cải ngồng, cải bắp, cải thảo,… Hiện nay, bình quân thu nhập trên một héc-ta canh tác ở Văn Đức đạt khoảng 700 triệu đồng/năm. Nhờ đó nâng cao thu nhập của các thành viên, góp phần cùng nhân dân toàn xã nâng thu nhập bình quân lên 79,52 triệu đồng/người/năm.
Cánh đồng Khoai tây của HTX Nông nghiệp Hương Ngải
Ông Nguyễn Đỗ Ban – Giám đốc HTX nông nghiệp Hương Ngải chia sẻ: Xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất cũ được công nhận đạt NTM kiểu mẫu năm 2023. Trong quá trình xây dựng các tiêu chí, HTX tham gia vào một số tiêu chí trong đó có tiêu chí tổ chức sản xuất. HTX Hương Ngải đã thực hiện thành công mô hình trồng rau trái vụ như: Khoai tây, cải bắp, bí đao, xu hào, rau cải,.. cho thu nhập hơn 400 triệu đồng/ha/năm. Trong đó, Khoai tây là sản phẩm chủ lực trong hoạt động sản xuất nông nghiệp của HTX Nông nghiệp Hương Ngải. Đây là khoai giống Đức cho củ to, vỏ vàng, lòng vàng, giàu tinh bột, hàm lượng dinh dưỡng cao, khi chế biến thức ăn khoai bở, bột nhưng không nát. Những năm qua, HTX Hương Ngải luôn duy trì diện tích sản xuất từ 12ha - 15ha, sản lượng trung bình từ 160 tấn – 200 tấn. Khoai tây Hương Ngải đã được đưa vào các chuỗi cung ứng như hệ thống Vinmart, bếp ăn tập thể, trường học, doanh nghiệp tại địa phương. Thời gian qua, HTX đã tích cực tham gia Chương trình OCOP. Các sản phẩm Khoai tây Hương Ngải, rau ngót, rau cải của HTX đã được cấp chứng nhận OCOP 3 sao.
Trên đây là một số minh chứng về sự góp sức của các HTX trong việc xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu ở các địa phương của Thành phố Hà Nội. Việc tích cực tham gia, góp phần cùng các địa phương hoàn thành NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu cũng đã tạo nên bước chuyển mình của các HTX; vừa giúp các HTX hoàn thiện, nâng cao quy trình sản xuất; vừa khẳng định giá trị, chất lượng, thượng hiệu hàng hóa của các HTX. Điều đó cho thấy tác động của Chương trình xây dựng NTM tác động tích cực, mạnh mẽ đến tất cả các thành phần kinh tế, tạo bước chuyển dịch lớn cơ cấu kinh tế nông thôn.
Văn Minh
Bài viết có sự phối hợp thông tin của Văn phòng Điều phối Chương trình nông thôn mới Thành phố Hà Nội.