Sự kiện được tổ chức nhằm hỗ trợ các địa phương, doanh nghiệp cung ứng các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ (CNHT) của Việt Nam tăng cường tìm kiếm đối tác, kết nối các cơ hội kinh doanh, liên kết sản xuất và xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.
Tại buổi Giao thương, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, những năm qua, doanh nghiệp CNHT của Việt Nam đã và đang cải thiện năng lực sản xuất và tham gia ngày càng sâu vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong ngành CNHT chiếm gần 4,5% tổng số doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và tạo việc làm cho hơn 600 nghìn lao động, chiếm 8% lao động toàn ngành chế biến, chế tạo.
Một số doanh nghiệp sản xuất linh kiện Việt Nam có năng lực khá tốt tại những lĩnh vực như sản xuất khuôn mẫu các loại; linh kiện xe đạp, xe máy; linh kiện cơ khí tiêu chuẩn; dây cáp điện; linh kiện nhựa - cao su kỹ thuật; săm lốp các loại.
Mặc dù nhiều linh kiện sản phẩm, thành phẩm và bán thành phẩm của Việt Nam đã đáp ứng được nhu cầu trong nước và xuất khẩu nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Nhật Bản, tuy nhiên, theo ông Akutsu Michio - Chuyên gia Hiệp hội Cố vấn thương mại Nhật Bản, số lượng doanh nghiệp Việt Nam trở thành nhà cung cấp sản phẩm CNHT cho doanh nghiệp Nhật Bản vẫn hạn chế. Nguyên nhân là do năng suất lao động của lao động địa phương tại Việt Nam còn thấp, mặt khác, nguồn nhân lực có trình độ kỹ thuật cao của Việt Nam đã bị thu hút bởi các doanh nghiệp FDI và ra nước ngoài làm việc dẫn đến tình trạng thiếu nhân lực tốt. Thêm vào đó, năng lực tài chính của doanh nghiệp Việt Nam còn yếu, việc tiếp cận nguồn vốn cũng gặp nhiều khó khăn…
Để khắc phục điểm yếu trên, ông Akutsu Michio cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam có thể sử dụng các công ty thương mại. Những doanh nghiệp này có thể cung cấp nguyên liệu với giá cạnh tranh, hỗ trợ thực hiện thủ tục hải quan, đề xuất phương thức sản xuất mới, cơ giới hoá và tự động hoá cho doanh nghiệp sản xuất lắp ráp.
Bà Trương Thị Chí Bình - Tổng Thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho biết, điểm yếu của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay là mới chỉ sản xuất được linh kiện đơn chiếc, chứ chưa sản xuất được cụm linh kiện ngoài một số máy móc thuộc ngành công nghiệp xây dựng.
Với ngành công nghiệp ô tô, tỷ lệ nội địa thấp và hiếm hoi có sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam. Nếu có thì doanh nghiệp Việt Nam cũng chỉ có thể cung cấp linh kiện nhựa cho các hãng ô tô, nguyên do đây là loại linh kiện cồng kềnh, chi phí logistics lớn buộc phải nội địa hoá.
Trong khi đó, mặc dù có sản lượng lớn nhất nhưng trong ngành công nghiệp điện tử, phần tham gia của các doanh nghiệp Việt cũng chủ yếu là nhựa và cao su. Linh kiện điện tử phần lớn được cung cấp bởi các doanh nghiệp FDI.
Hiện chỉ có công nghiệp sản xuất xe máy là ngành có sản lượng tốt nhất, tỷ lệ nội địa hoá cũng như sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam đã ở tất cả các lớp cung ứng, các lớp sản phẩm như điện, điện tử, cao su, nhựa.
Bà Trương Thị Chí Bình cũng cho hay, 5 năm gần đây, luồng chuyển dịch nhà máy sản xuất sản phẩm CNHT về Việt Nam khá rõ. Để hỗ trợ doanh nghiệp, VASI đã tập trung tìm kiếm giải pháp tiến lên trong chuỗi cung ứng bằng cách hình thành nhóm doanh nghiệp và nhóm lĩnh vực để tập trung gia tăng số lượng và chất lượng sản xuất. Hiệp hội cũng bắt đầu hình thành nhóm doanh nghiệp để có thể sản xuất cụm linh kiện, tuy chưa đi vào thực hiện nhưng hy vọng sẽ tạo ra được điển hình đầu tiên và có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng sản phẩm CNHT của Nhật Bản và toàn cầu.
Những năm qua, Cục Xúc tiến thương mại liên tục tổ chức các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp ngành CNHT Việt Nam giao thương với doanh nghiệp Nhật Bản. Đây là những cơ hội tốt để doanh nghiệp Việt Nam giao thương với doanh nghiệp Nhật Bản, từ đó tìm kiếm khách hàng tiềm năng để hợp tác, đẩy mạnh xuất khẩu hàng CNHT sang thị trường quan trọng này./.
Minh Anh
