Là đơn vị thành viên trực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), PC Lạng Sơn gánh trên vai trọng trách quản lý, vận hành và phân phối điện năng trên địa bàn một tỉnh có địa hình phức tạp. Đây là một thách thức không hề nhỏ, bởi thực tế này không chỉ gây khó khăn và làm tăng chi phí cho công tác đầu tư xây dựng mới, mà còn cho cả việc vận hành, bảo trì lưới điện hiện hữu. Một thực tế không thể phủ nhận là một bộ phận đáng kể của lưới điện, đặc biệt là lưới hạ áp tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, được đầu tư từ nhiều năm trước đã có dấu hiệu xuống cấp theo thời gian. Tình trạng này không chỉ dẫn đến tỷ lệ tổn thất điện năng cao, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng điện áp và tiềm ẩn nguy cơ sự cố, đặc biệt là tình trạng quá tải cục bộ tại một số đường dây và trạm biến áp vào các giờ cao điểm mùa nắng nóng. Những thách thức này có mối liên hệ mật thiết, tạo ra một vòng luẩn quẩn tiêu cực: Lưới điện cũ dễ bị quá tải, quá tải kéo dài lại càng làm thiết bị xuống cấp trầm trọng hơn và khi lưới điện càng xuống cấp thì nhu cầu vốn để cải tạo lại càng phình to. Những "điểm nghẽn" hạ tầng này nếu không được giải tỏa kịp thời sẽ trở thành rào cản thực sự, ảnh hưởng đến nỗ lực thu hút đầu tư và sự phát triển đồng đều, bền vững của tỉnh.

Hiện đại hóa lưới điện mang lại những tác động tích cực và sâu rộng, trở thành đòn bẩy cho sự phát triển toàn diện của địa phương

Trước thực trạng đó, kế hoạch đầu tư xây dựng, cải tạo và hiện đại hóa lưới điện được kỳ vọng sẽ mang lại những tác động tích cực và sâu rộng, trở thành đòn bẩy cho sự phát triển toàn diện của địa phương. Bởi, một hệ thống điện ổn định, đáng tin cậy chính là điều kiện tiên quyết thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo ra một môi trường hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Khi nguồn cung cấp điện được bảo đảm với chất lượng cao, các doanh nghiệp tại các khu, cụm công nghiệp có thể yên tâm sản xuất, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh, giảm thiểu chi phí do gián đoạn điện. Đồng thời, chất lượng cuộc sống của người dân cũng sẽ được nâng lên một cách trực tiếp. Tình trạng mất điện được giảm thiểu, chất lượng điện áp được cải thiện sẽ giúp bảo vệ các thiết bị điện trong gia đình, mang lại sự tiện nghi và ổn định cho sinh hoạt hàng ngày. Nỗ lực này còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, hỗ trợ đắc lực cho chương trình xây dựng nông thôn mới và nâng cao đời sống cho người dân ở những khu vực còn nhiều khó khăn.

Để hiện thực hóa các mục tiêu đó, PC Lạng Sơn đã xác định năm 2025 là một năm hành động quyết liệt, tập trung triển khai 09 dự án điện trọng điểm với tổng mức đầu tư lên đến hơn 110 tỷ đồng. Trong đó, có 05 dự án chuyên biệt nhằm chống quá tải và 04 dự án phục vụ việc đa chia, đa nối và tự động hóa lưới điện.

Chia sẻ về quy mô của kế hoạch này, ông Vũ Hải Phong, Trưởng Ban Quản lý dự án của Công ty, cho biết: “Quy mô của 09 dự án là sẽ lắp mới 72,79 km đường dây trung áp, 21 trạm biến áp với công suất 4.340 kVA, 6,46 km đường dây hạ áp, 06 trạm đóng cắt tự động và 01 trạm cung cấp thông tin tự động hệ thống điện. Mục tiêu chính của các dự án là giảm bán kính cấp điện, từ đó giúp chống quá tải một cách hiệu quả. Ngoài ra, việc đầu tư cải tạo để thực hiện đa chia, đa nối các mạch vòng cùng hệ thống tự động hóa sẽ giúp chúng tôi cô lập sự cố trong phạm vi nhỏ nhất và giảm thiểu tối đa số lượng khách hàng bị ảnh hưởng, qua đó nâng cao rõ rệt độ tin cậy cung cấp điện”.

Nguồn cung cấp điện được bảo đảm với chất lượng cao, các doanh nghiệp tại các khu, cụm công nghiệp có thể yên tâm sản xuất, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh, giảm thiểu chi phí do gián đoạn điện

Sự khẩn trương và chủ động được thể hiện rõ nét khi công tác triển khai đã được bắt đầu từ cuối tháng 12/2024, với mục tiêu phấn đấu hoàn thành và đưa vào sử dụng toàn bộ các công trình trong tháng 5/2025, nhằm chủ động sẵn sàng đáp ứng nhu cầu điện tăng vọt trong mùa hè. Hiệu quả của cách làm này đã sớm được minh chứng tại huyện Hữu Lũng. Ông Hoàng Văn Thuận, Phó Giám đốc Điện lực Hữu Lũng, phấn khởi cho biết: “Thực hiện dự án chống quá tải theo kế hoạch của Công ty, ngay từ cuối năm 2024, chúng tôi đã tiến hành lắp đặt bổ sung và hoàn thiện 13 trong tổng số 19 trạm biến áp theo kế hoạch. Việc này đã giúp giảm bán kính cấp điện, nâng cao năng lực truyền tải và thực hiện cân đảo pha hiệu quả. Nhờ đó, thời gian qua, trên địa bàn huyện không có sự cố điện nào xảy ra, hoạt động cung cấp điện luôn ổn định, đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng”.

Để đảm bảo tiến độ "thần tốc" của một khối lượng công việc đồ sộ, sự chỉ đạo quyết liệt và phương pháp quản lý dự án chủ động được coi là yếu tố then chốt. Ông Phạm Minh Tuấn, Phó Giám đốc PC Lạng Sơn, nhấn mạnh: “Để đẩy nhanh tiến độ, lãnh đạo Công ty yêu cầu các phòng ban chuyên môn phải thường xuyên có mặt trên công trường để chỉ đạo, phối hợp với các đơn vị liên quan. Sự hiện diện này nhằm kịp thời giải quyết những vướng mắc, đặc biệt là trong công tác giải phóng mặt bằng, qua đó xử lý nhanh các vấn đề phát sinh trong quá trình thi công để sớm đưa các công trình vào vận hành”. Cách tiếp cận này không chỉ thúc đẩy tiến độ mà còn phản ánh một sự chuyển biến trong tư duy quản lý, đó là đồng hành, theo sát và tháo gỡ khó khăn trong suốt quá trình triển khai, đảm bảo hiệu quả sử dụng cao nhất của từng đồng vốn đầu tư.

Bên cạnh việc dồn toàn lực cho các dự án đầu tư xây dựng mới, PC Lạng Sơn còn đặc biệt chú trọng đến công tác sửa chữa, bảo dưỡng và hiện đại hóa lưới điện

Bên cạnh việc dồn toàn lực cho các dự án đầu tư xây dựng mới, PC Lạng Sơn còn đặc biệt chú trọng đến công tác sửa chữa, bảo dưỡng và hiện đại hóa lưới điện hiện hữu, đồng thời, coi đây là một nhiệm vụ song hành và không thể tách rời. Sự chuyển dịch từ mô hình bảo trì khắc phục sang bảo trì phòng ngừa và tiên đoán đang ngày càng được thể hiện rõ nét qua việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến. Công nghệ sửa chữa điện nóng (hotline) trên lưới 22kV được đẩy mạnh, cho phép công nhân thực hiện nhiều tác vụ đấu nối, sửa chữa mà không cần cắt điện, hạn chế tối đa sự gián đoạn cung cấp điện cho khách hàng. Cùng với đó, công nghệ vệ sinh sứ cách điện bằng nước áp lực cao khi đường dây đang mang điện cũng được Công ty triển khai hiệu quả, giúp giảm thiểu nguy cơ sự cố do nhiễm bẩn bề mặt cách điện. Mặt khác, công tác "số hóa" các quy trình nghiệp vụ cũng đang được tích cực triển khai, tạo ra một hệ thống quản trị hiện đại, tối ưu hóa và tự động hóa hệ thống, cho phép nhân viên làm việc hiệu quả mọi lúc, mọi nơi. Việc đầu tư các thiết bị hiện đại như camera nhiệt để phát hiện sớm các điểm phát nhiệt bất thường, hay xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu giám sát từ xa cũng đang được đẩy mạnh.

Những nỗ lực đồng bộ này đã mang lại kết quả rất đáng khích lệ trong công tác giảm tổn thất điện năng (TTĐN), một trong những chỉ tiêu quan trọng phản ánh hiệu quả quản lý kỹ thuật tổng thể. Theo đó, tỷ lệ TTĐN của PC Lạng Sơn đã giảm một cách ấn tượng từ 7,43% vào năm 2021 xuống còn 6,29% vào cuối năm 2024. Thành quả này đến từ việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ việc theo dõi sát sao mức mang tải, áp dụng phương thức vận hành tối ưu, cho đến việc tập trung vốn đầu tư cải tạo lưới và củng cố hoạt động của Ban Chỉ đạo giảm TTĐN, giao chỉ tiêu cụ thể tới từng đơn vị, cá nhân. Việc giảm tổn thất không chỉ mang ý nghĩa tiết kiệm chi phí mà quan trọng hơn là giúp giảm tải cho toàn hệ thống, cải thiện chất lượng điện áp và giải phóng công suất để phục vụ các phụ tải mới.

Dự án Trạm biến áp 110kV Lộc Bình đóng điện hoàn thành đưa vào vận hành đã cải thiện một cách rõ rệt độ tin cậy cung cấp điện cho hai huyện Lộc Bình và Đình Lập

Một minh chứng sống động cho hiệu quả của chiến lược đầu tư đi trước một bước là dự án Trạm biến áp 110kV Lộc Bình. Với tổng vốn đầu tư 79,6 tỷ đồng và công suất 40 MVA, công trình được đưa vào vận hành từ cuối tháng 01/2025 đã cải thiện một cách rõ rệt độ tin cậy cung cấp điện cho hai huyện Lộc Bình và Đình Lập. Theo ghi nhận, tần suất mất điện đã giảm xuống mức gần như không còn và tình trạng điện áp thấp cục bộ cũng được khắc phục đáng kể. Qua đó, tạo tiền đề vững chắc cho việc thu hút đầu tư và phát triển công nghiệp tại khu vực.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, hành trình hiện đại hóa lưới điện của PC Lạng Sơn vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Nhu cầu nguồn vốn để cải tạo đồng bộ toàn bộ hệ thống, đặc biệt là lưới điện hạ áp nông thôn đã cũ nát, vẫn là một áp lực rất lớn. Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng, dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng vẫn luôn là một trở ngại tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến tiến độ các công trình. Do đó, để tiếp tục phát huy những thành quả và vượt qua thách thức, PC Lạng Sơn đã đề xuất một số kiến nghị quan trọng. Theo đó, Công ty mong muốn EVN và EVNNPC tiếp tục quan tâm, ưu tiên phân bổ nguồn vốn cho các dự án trọng điểm, đặc biệt là các dự án cải tạo lưới điện nông thôn. Đồng thời, sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả hơn nữa với chính quyền địa phương các cấp là yếu tố then chốt để tháo gỡ các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, vốn là yếu tố thường xuyên ảnh hưởng đến tiến độ. Đặc biệt, Công ty cũng mong muốn nhận được sự ủng hộ và phối hợp từ chính những hộ dân có dự án đi qua để các công trình sớm hoàn thành đúng kế hoạch. Cùng với đó, việc tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số và tăng cường công tác truyền thông để người dân hiểu, đồng thuận và ủng hộ các nỗ lực của ngành Điện cũng là những nhiệm vụ trọng tâm được PC Lạng Sơn tập trung triển khai trong thời gian tới.

Công ty nhận được sự ủng hộ và phối hợp từ chính những hộ dân có dự án đi qua để các công trình sớm hoàn thành đúng kế hoạch

Có thể khẳng định rằng, những nỗ lực trong việc tăng tốc đầu tư xây dựng, hiện đại hóa lưới điện mà PC Lạng Sơn đang quyết liệt triển khai trong năm 2025 không chỉ đơn thuần là giải quyết các bài toán kỹ thuật. Sâu xa hơn, đây là hành động kiến tạo một nền tảng hạ tầng năng lượng vững chắc, đi trước một bước để tạo lực hút cho đầu tư, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mỗi trạm biến áp mới được dựng lên, mỗi kilomet đường dây được cải tạo không chỉ mang ánh sáng điện năng mà còn thắp sáng niềm tin, động lực và khát vọng vươn lên của một tỉnh biên giới, góp phần củng cố an ninh quốc phòng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho mỗi người dân và xây dựng một tương lai phát triển bền vững, thịnh vượng cho Lạng Sơn.

Tâm Phúc – PC Lạng Sơn