Nhiều năm trước, bức tranh CN Phú Thọ tuy có nhiều điểm sáng nhưng vẫn tồn tại một “khoảng trống” lớn: Sự phụ thuộc vào nguyên vật liệu, linh phụ kiện nhập khẩu. Các doanh nghiệp (DN) FDI lớn đầu tư vào tỉnh mang theo công nghệ và vốn, nhưng tỷ lệ nội địa hóa còn khiêm tốn. Các DN trong tỉnh chủ yếu tham gia vào các công đoạn gia công đơn giản, giá trị gia tăng thấp.
Ông Trần Duy Đông, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết: Sau hợp nhất, tỉnh sẽ tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng khu, cụm công nghiệp (CCN) để phát triển các ngành CN, CNHT; đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hạ tầng các KCN đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và thu hút, chấp thuận đầu tư các dự án đầu tư kinh doanh hạ tầng các KCN theo quy hoạch đã được phê duyệt.
Bên cạnh đó, Tỉnh cũng đẩy mạnh liên kết, hợp tác với các tỉnh, thành phố trong vùng Thủ đô, đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, hình thành chuỗi liên kết khu vực động lực của vùng tại vành đai CN Bắc Giang – Thái Nguyên – Phú Thọ. Đồng thời, tập trung phát triển CN định hướng công nghệ cao, CN bán dẫn, các ngành CN xanh, bền vững, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu; tập trung phát triển một KCN công nghệ cao để thu hút đầu tư các ngành CN mới nổi, giá trị gia tăng cao.
Chủ tịch Trần Duy Đông cũng khẳng định: “Chúng tôi không phát triển CNHT một cách dàn trải. Tỉnh đã phân tích kỹ lưỡng lợi thế so sánh, nhu cầu của thị trường và đặc biệt là nhu cầu của các DN FDI đầu tàu. Mục tiêu là tạo ra một hệ sinh thái CN nơi các DN CNHT của tỉnh có thể trở thành nhà cung ứng cấp 1, cấp 2 cho các chuỗi sản xuất toàn cầu”.
Sự quyết tâm của chính quyền cùng với việc “trải thảm đỏ” thu hút đầu tư đã mang lại những kết quả tích cực. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có khoảng hơn 250 DN hoạt động trong lĩnh vực CNHT, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động. Nhiều DN FDI lớn khi đến đầu tư đã kéo theo một chuỗi các nhà cung ứng vệ tinh, tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực. Điển hình như Công ty TNHH JNTC VINA (KCN Thụy Vân), chuyên sản xuất kính cường lực và linh kiện cho điện thoại di động. Sự có mặt của JNTC đã mở ra cơ hội cho nhiều DN địa phương trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ logistics, bao bì, suất ăn DN và một số chi tiết cơ khí đơn giản. Bên cạnh đó, nhiều DN nội địa cũng đã mạnh dạn đầu tư, đổi mới công nghệ để vươn lên như Công ty Cổ phần Cơ khí chính xác Hùng Vương là một minh chứng. Từ một xưởng cơ khí nhỏ, Công ty đã đầu tư hàng chục tỷ đồng cho hệ thống máy móc CNC hiện đại, đủ năng lực sản xuất các loại khuôn mẫu phức tạp, chi tiết máy có độ chính xác cao, từng bước trở thành nhà cung cấp cho một số DN lắp ráp xe máy và thiết bị điện tử…
Dù đã có những bước tiến đáng ghi nhận, chặng đường phát triển CNHT của Phú Thọ vẫn còn nhiều khó khăn cần được tháo gỡ như quy mô DN còn nhỏ lẻ. Phần lớn các DN CNHT của tỉnh là DN vừa và nhỏ, tiềm lực về vốn, công nghệ và quản trị còn hạn chế, khó đáp ứng được các đơn hàng lớn và yêu cầu khắt khe từ các tập đoàn đa quốc gia. Thêm vào đó là sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ kỹ sư, công nhân kỹ thuật có tay nghề vận hành các hệ thống máy móc hiện đại và chuyên gia về quản lý chất lượng. Sự liên kết chuỗi còn lỏng lẻo cũng là một thách thức, khi sự kết nối giữa các DN CNHT địa phương và các DN đầu chuỗi (đặc biệt là FDI) vẫn chưa thực sự chặt chẽ. Nhiều DN FDI vẫn có xu hướng ưu tiên các nhà cung cấp từ quốc gia của họ, hoặc các nhà cung cấp đã có trong chuỗi toàn cầu. Hơn nữa, công tác nghiên cứu và phát triển (R&D) chưa được chú trọng, khi các DN chủ yếu tập trung vào sản xuất, gia công theo đơn đặt hàng, chưa có sự đầu tư tương xứng cho việc nghiên cứu, cải tiến và tạo ra các sản phẩm mang thương hiệu riêng có giá trị cao.
Để khắc phục những thách thức này, tỉnh Phú Thọ đang triển khai một loạt các giải pháp đồng bộ. Tỉnh tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực CNHT, đặc biệt là các dự án công nghệ cao, thân thiện với môi trường. Các chương trình xúc tiến thương mại, hội thảo kết nối cung - cầu được tổ chức thường xuyên hơn, tạo “cầu nối” trực tiếp giữa DN Phú Thọ với các tập đoàn lớn như Samsung, Canon, Honda... để tìm hiểu nhu cầu và yêu cầu kỹ thuật của họ. Tỉnh cũng đẩy mạnh liên kết với các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề trên địa bàn và khu vực lân cận để đào tạo nguồn nhân lực theo “đơn đặt hàng” của DN. Các chính sách hỗ trợ DN tiếp cận các nguồn vốn tín dụng ưu đãi, hỗ trợ đổi mới công nghệ, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng quốc tế cũng đang được tích cực triển khai.
Việc tập trung nguồn lực để phát triển CNHT chính là chìa khóa mở ra cánh cửa để Phú Thọ tham gia sâu hơn vào bản đồ chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu, hướng tới một nền CN tự chủ và bền vững. Phát triển CNHT không chỉ là câu chuyện của riêng chính quyền hay DN, mà là sự cộng hưởng của cả một hệ sinh thái. Tỉnh cam kết sẽ luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các nhà đầu tư, các DN CNHT phát triển bền vững trên mảnh đất Tổ. Tin rằng, với nền tảng vững chắc và định hướng rõ ràng, ngành CNHT của Phú Thọ sẽ sớm cất cánh, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh nhà và cả nước.
Trường An
