Mật độ di tích lịch sử văn hoá dày đặc, phân bố chủ yếu ở vùng phía bắc và phía nam của huyện. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn huyện có 62 di tích lịch sử văn hoá, nghệ thuật, danh lam thắng cảnh được công nhận, trong đó có 14 di tích quốc gia, di sản văn hóa Thế giới thành Nhà Hồ. Các di tích lịch sử văn hoá, danh lam thắng cảnh trên địa bàn huyện được quản lý và từng bước được trùng tu, tôn tạo, nâng cấp nhằm khai thác giá trị văn hoá các di tích phục vụ đời sống tinh thần cho nhân dân và thu hút khách du lịch.

Nhận thức rõ về vai trò quan trọng của di tích và danh thắng trong chiến lược phát triển du lịch của tỉnh và địa phương, những năm qua chính quyền các cấp từ huyện đến xã đã tích cực đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật: Đến nay trên địa bàn huyện đã có 5 dự án đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật được triển khai, với tổng vốn đầu tư gần 20 tỷ đồng, các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng mới chỉ tập trung đầu tư như: Dự án cải tạo, sửa chữa tuyến đường phụ cận số 2 thành Nhà Hồ (cổng phía Tây); Dự án nâng cấp mặt đường động từ ngã ba Kim Tân đến cổng phía Nam thành Nhà Hồ; Dự án đường giao thông vùng phụ cận di tích lịch sử văn hóa thành Nhà Hồ; Dự án xây dựng nhà vệ sinh công cộng đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch; Dự án đầu tư hệ thống biển chỉ dẫn du lịch đến khu du lịch thành Nhà Hồ.

Đầu tư tôn tạo, tu bổ di tích: Trong giai đoạn 2011-2016, đã thực hiện được 20 dự án và công trình với tổng dự toán được phê duyệt trên 200 tỷ đồng, đã thực hiện đầu tư được gần 100 tỷ đồng, cụ thể như: Dự án đầu tư tôn tạo, tu bổ chùa Tường Vân, dự án đầu tư tôn tạo, tu bổ đền Trịnh Khả, dự án đầu tư tôn tạo, tu bổ đền thờ Trần Khát Chân... Thông qua công tác đầu tư tôn tạo, tu bổ các di tích đã tạo tiền đề hình thành các điểm đến du lịch hấp dẫn du khách, làm phong phú thêm các sản phẩm du lịch hiện có trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc.

Đầu tư kinh doanh du lịch: Giai đoạn 2011-2016 trên địa bàn huyện đã có 11 dự án đầu tư kinh doanh cơ sở lưu trú được triển khai và đưa vào phục vụ khách du lịch, với tổng vốn đầu tư  35 tỷ đồng. Bước đầu thu hút một số nhà đầu tư quan tâm triển khai các dự án kinh doanh du lịch trên địa bàn như: Khu du lịch sinh thái Hồ Mang Mang (15 tỷ đồng); dự án đầu tư khách sạn quốc tế 4 sao tại trung tâm huyện (200 tỷ đồng)...

Thành Nhà Hồ - Di sản văn hóa thế giới

Song hành với việc đầu tư, tôn tạo và tu bổ các di tích, UBND huyện Vĩnh Lộc cũng đã tích cực triển khai nhiều hoạt động bảo vệ môi trường tự nhiên tại huyện như: Quy hoạch khu xử lý rác thải tập trung toàn huyện (khu xử lý rác thải được xây dựng tại xã Vĩnh Hòa), thành lập các tổ thu gom rác thải, có hệ thống xử lý nước thải tại các xã, thị trấn. Tại khu vực thị trấn, khu di sản thành Nhà Hồ đã tiến hành đặt các thùng đựng rác và có đội môi trường thu gom hàng ngày đảm bảo vệ sinh môi trường, một số điểm di tích đã được đầu tư xây dựng nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch.

Cùng với đó, việc quan tâm đến môi trường xã hội cũng được huyện đặc biệt quan tâm. Những năm qua, huyện Vĩnh Lộc đã chủ động phối hợp với Trường Đại học văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa;  Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh; Tổ chức EU; Trường Cao đẳng Hà Nội, tập huấn nghiệp vụ thuyết minh, nghiệp vụ khách sạn, tập huấn văn hóa giao tiếp ứng xử, kinh doanh du lịch cho đội ngũ lao động kinh doanh du lịch trên địa bàn huyện.

Để ngành du lịch có bước phát triển vượt bậc, Đảng bộ, chính quyền Vĩnh Lộc đã định hướng trong thời gian tới là phát triển loại hình du lịch cộng đồng, gắn với những sản phẩm truyền thống, để phát huy hiệu quả tiềm năng du lịch, phù hợp với điều kiện chung của huyện, phấn đấu đưa huyện Vĩnh Lộc thành trọng điểm phát triển du lịch tỉnh Thanh Hóa. Thực hiện thí điểm phát triển du lịch cộng đồng tại một số cụm du lịch bao gồm các xã Vĩnh Quang, Vĩnh Tiến, Vĩnh Long, Vĩnh Ninh, Vĩnh Hùng, Vĩnh An, qua đó rút kinh nghiệm và dần mở rộng quy mô thực hiện tại các địa điểm khác trong huyện.

Với mục tiêu là: Bảo tồn và phát huy giá trị các di tích văn hóa, lịch sử, danh lam thắng cảnh nổi tiếng trong huyện gắn với phát triển du lịch. Khai thác phát triển sản phẩm du lịch tại các địa phương trong huyện, nhằm đa dạng hóa sản phẩm du lịch, đặc biệt tạo điểm nhấn cho du lịch địa phương, phát triển du lịch cộng đồng góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế các địa phương, tạo việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân trong huyện, đặc biệt là tại các điểm du lịch. Đồng thời, góp phần nâng cao ý thức của người dân và khách du lịch trong việc bảo vệ môi trường, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống tại địa phương.

Tiềm năng du lịch vô cùng phong phú: với nền văn hoá, lịch sử lâu đời, văn hoá dân gian đặc sắc vẫn còn giữ được những nét truyền thống. Cảnh quan và tài nguyên du lịch tự nhiên đặc sắc, đặc trưng với cảnh quan sơn thuỷ hữu tình, hệ thống núi non điệp trùng cùng dòng sông Mã, sông Bưởi uốn quanh, nhiều hang động thiên nhiên đẹp và thu hút. Đây là những lợi thế lớn cho du lịch của Vĩnh Lộc, đặc biệt là địa phương có Di sản văn hoá thế giới thành Nhà Hồ. Những thế mạnh đó đã tạo dựng cho Vĩnh Lộc nét độc đáo khác biệt về phát triển du lịch mà không có địa phương nào có được.

Đại hội tỉnh Đảng bộ Thanh Hoá lần thứ XVII đã xác định phát triển du lịch là một trong năm chương trình trọng tâm của Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2016 – 2010 với mục tiêu phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn vào năm 2020; lưu lượng giao thông trên trục đường Hồ Chí Minh ngày càng cao, sân bay Thọ Xuân đã đi vào hoạt động, sự khởi động thực sự của khu kinh tế Nghi Sơn, khu nghỉ dưỡng sinh thái FLC.... Đây là những yếu tố nguồn lực, có tác động tổng hợp theo hướng tích cực thúc đẩy phát triển du lịch tại huyện Vĩnh Lộc, đem lại nguồn khách phong phú cho du lịch Vĩnh Lộc. Cùng với đó Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2015- 2020 đã xác định phát triển du lịch là một trong 3 chương trình trọng tâm của Đảng bộ huyện.

Với những định hướng đúng đắn và mục tiêu cụ thể, bằng cách làm năng động, nhạy bén, phát huy mọi nguồn lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Vĩnh Lộc, cùng với sự đầu tư mạnh mẽ của Trung ương, Chính phủ và tỉnh Thanh Hóa, chắc chắn rằng ngành du lịch Vĩnh Lộc sẽ bừng sáng, lan tỏa rộng khắp trong khu vực và cả nước trong tương lai gần trong thời kỳ hội nhập. 

Vũ Thị Hương

Phó Bí thư, Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Lộc