Tuy nhiên, nhiều năm qua, phát triển sản xuất chè tại Phú Lương vẫn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có; hiệu quả sản xuất chè thấp, người dân trồng chè có thu nhập chưa ổn định. Do vậy, việc tìm ra các giải pháp phát triển sản xuất chè Phú Lương là một yêu cầu và mong muốn bức thiết của chính quyền, người dân nơi đây.

Huyện Phú Lương hiện có trên 4.300 ha chè, tập trung chủ yếu ở các xã: Tức Tranh, Vô Tranh, Phú Đô, Phấn Mễ…, năng suất bình quân đạt 110 tạ/ha, với sản lượng 41.400 tấn, đứng thứ hai toàn tỉnh về sản xuất chè. Mặc dù được coi là sản phẩm nông nghiệp quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế, nhưng thực trạng phát triển cây chè tại Phú Lương vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Cụ thể, chất lượng, giá trị, sức cạnh tranh của sản phẩm chè chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; sản phẩm được sản xuất, sơ chế chủ yếu theo phương pháp thủ công truyền thống với quy mô gia đình; chưa có quy hoạch vùng sản xuất nguyên liệu tập trung gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Bên cạnh đó, mô hình vùng sản xuất chè ứng dụng công nghệ cao còn ít; cơ sở hạ tầng vùng sản xuất chè tập trung của huyện chưa được đồng bộ. Đặc biệt, các hoạt động quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại còn hạn chế.

Trước thực trạng đó, chính quyền và nhân dân huyện Phú Lương đã tập trung các nguồn lực cho phát triển cây chè như: Đưa các giống chè mới có năng suất, chất lượng cao (TRI 777, Kim Tuyên, Phúc Vân Tiên, Thúy Ngọc,…) vào trồng thay thế cho những diện tích chè đã già cỗi; Hỗ trợ đầu tư máy móc vào trồng, sản xuất, chế biến và bảo quản chè. Nhờ đó, sản phẩm chè của địa phương ngày càng được nâng cao về năng suất, chất lượng, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động tại địa phương. Đồng thời, từ năm 2001 trở lại đây, công tác xây dựng cơ sở hạ tầng tại các vùng chuyên sản xuất chè cũng đã được chú trọng. Trong đó, việc quy hoạch thủy lợi vùng đồi được tập trung tại 03 xã: Tức Tranh, Vô Tranh và Phú Đô là một sự đột phá trong sản xuất và thâm canh chè đối với bà con trong vùng. Với tổng kinh phí trên 11 tỷ đồng, huyện đã xây dựng các trạm bơm, cải tạo hồ đập, khắc phục tốt việc tưới tiêu cho các đồng chè.

Cùng với huyện Phú Lương, những năm qua, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh Thái Nguyên (Trung tâm Khuyến công) cũng đã luôn tích cực đồng hành với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất và nhân dân Phú Lương trong việc phát triển sản xuất sản phẩm chè. Bằng các đề án khuyến công có trọng tâm, trọng điểm như: Đào tạo quản trị doanh nghiệp, hỗ trợ khởi nghiệp cho chủ cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn; tư vấn cho các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn lập dự án đầu tư khởi sự doanh nghiệp, phát triển sản xuất kinh doanh và lựa chọn dây chuyền công nghệ sản xuất phù hợp; mở các lớp tập huấn đào tạo, nâng cao tay nghề cho các hộ trồng chè trên địa bàn huyện. Đặc biệt, việc triển khai quy trình sản xuất chè an toàn VietGap tới người dân của Khuyến công Thái Nguyên đã được mọi người đón nhận. Mặc dù quy trình đòi hỏi khắt khe, song nhận thức được tầm quan trọng, lợi ích về kinh tế cũng như đảm bảo môi trường, sức khỏe của người sản xuất và người tiêu dùng nên nhiều hộ dân đã đăng ký tham gia.

Sản phẩm chè Thái Nguyên luôn thu hút đông đảo người tiêu dùng

Bà Cao Thị Ninh – Phó Giám đốc Công ty CP Thác Dài - một trong những doanh nghiệp đi đầu trong việc áp dụng quy trình sản xuất chè an toàn của huyện Phú Lương, chia sẻ: “Được sự tận tình trợ giúp của Trung tâm Khuyến công, Công ty chúng tôi đã có hơn 3ha chè áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap. Hiện nay, diện tích chè của Công ty được tuân thủ quy trình nghiêm ngặt từ khâu ghi chép nhật ký, sử dụng phân bón, thuốc bảo về thực vật,… Nhờ sản xuất đúng quy trình mà năng suất, chất lượng chè được nâng cao rõ rệt. Nếu như trước đây, trung bình mỗi năm Công ty chỉ thu được gần 2 tấn chè búp khô thì đến nay đã thu được 2,5 tấn. Nhờ chú trọng khâu chăm sóc, chế biến nên chất lượng chè đã tăng lên, giá bán đã tăng tới 100 nghìn đồng/kg so với trước. Hiện nay, sản phẩm chè của Công ty đã được bán tại tại các thị trường Hà Nội, Ninh Bình, Quảng Ninh… với giá từ 300 – 350 nghìn đồng/kg”.

Nói về các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất chè, ông Mai Văn Phú – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Thái Nguyên cho biết: “Thời gian qua, cùng với việc tư vấn đầu tư công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng chè thì việc quảng bá thương hiệu sản phẩm chè Phú Lương, đã được Khuyến công Thái Nguyên tích cực hỗ trợ. Các sản phẩm chè của người dân đều được Trung tâm tư vấn đăng ký nhãn hiệu, mã vạch, để xuất bán sản phẩm ra thị trường. Mới đây nhất, Trung tâm đã phối hợp với huyện Phú Lương tổ chức Hội nghị tập huấn về công tác Khuyến công và Quản trị kinh doanh năm 2017 cho 115 học viên về đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong marketing ngành Chè để thu hút đông đảo khách hàng trên cả nước”.

Có thể khẳng định, bằng những giải pháp có hiệu quả của huyện Phú Lương và Trung tâm Khuyến công Thái Nguyên, thời gian qua, sản phẩm chè của Phú Lương đã từng bước nâng cao chất lượng, năng suất sản phẩm, cũng như khẳng định được thương hiệu chè của mình. Hiện nay, mỗi năm người trồng chè trên địa bàn huyện đã bán ra hàng trăm tấn chè khô, chè an toàn ra nhiều vùng thị trường; Bày bán tại một số hệ thống đại lý, siêu thị ở một số tỉnh, thành lớn trên cả nước như: Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Tp. Hồ Chí Minh,…

Tuấn Anh