Theo Cục Công nghiệp, mặc dù sự phát triển của CNHT thời gian qua đã đạt được một số thành tựu đáng khích lệ, song thực tế, các sản phẩm CNHT trong nước chủ yếu vẫn là linh kiện và chi tiết đơn giản, với hàm lượng công nghệ trung bình và thấp, còn phụ thuộc rất lớn vào nguồn cung cấp nguyên phụ liệu, linh kiện đầu vào nhập khẩu.
Bên cạnh đó, quy mô chủ yếu của các doanh nghiệp CNHT Việt Nam vẫn là nhỏ nên đa số có trình độ công nghệ, quản lý thấp, nguồn nhân lực hạn chế, dẫn tới khó có thể đáp ứng được các yêu cầu ngày càng cao của đối tác về tiêu chuẩn, chất lượng, giá thành, thời gian giao hàng… Trong khi đó, các doanh nghiệp trong nước lại thiếu sự liên kết khiến cho sự phát triển CNHT bị kìm hãm, các doanh nghiệp chưa tham gia sâu được vào hệ sinh thái và chuỗi giá trị của các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp đầu chuỗi.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Phạm Tuấn Anh - Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp cho rằng: “Một trong những điểm yếu lớn nhất của kinh tế Việt Nam là nội lực của ngành sản xuất hạn chế, phụ thuộc lớn vào các chuỗi cung ứng từ nước ngoài. Việc phụ thuộc lớn vào linh kiện và phụ tùng nhập khẩu đã làm cho giá trị gia tăng tạo ra trong nước của ngành công nghiệp chế biến chế tạo thấp hơn so với các quốc gia trong khu vực”.
Tổng Giám đốc Công ty Ô tô Toyota Việt Nam Hiroyuki Ueda cho hay, trong năm 2020-2021, mặc dù gặp nhiều khó khăn do đại dịch Covid-19, song, Toyota Việt Nam vẫn tuyển dụng được 12 nhà cung cấp mới, nâng số nhà cung cấp hiện tại của doanh nghiệp này lên con số 46, trong đó có 6 nhà cung cấp thuần Việt. Bên cạnh đó, Toyota Việt Nam đã nội địa hóa thêm 324 linh kiện, nâng tổng số lên 724 linh kiện nội địa cho đến nay. Toyota Việt Nam đặt mục tiêu trong năm 2022 tăng thêm nhiều nhà cung cấp và hơn 200 linh kiện nội địa.
Trong 2 năm qua, việc triển khai dự án hợp tác giữu Cục Công Nghiệp - Bộ Công Thương với Công ty Ô tô Toyota Việt Nam về tìm kiếm, hỗ trợ nâng cao năng lực cho các nhà cung cấp nội địa đã đạt được một số kết quả nhất định, cụ thể: Toyota đã tuyển dụng được 01 nhà cung cấp và đang trong quá trình tìm hiểu 06 nhà cung cấp tiềm năng; Tổ chức các khóa đào tạo về nâng cao hiệu quả công việc cho 45 nhà cung cấp mới; Tổ chức các chuyến đi tham qua 02 nhà cung cấp của Toyota và các buổi tọa đàm nhằm chia sẻ những kinh nghiệm thực tế trong việc phát triển nhà cung cấp cũng như tiêu chí tuyển dụng của Toyota. Thông qua đó, các doanh nghiệp có thể hiểu được về quy trình tuyển dụng và hỗ trợ nhà cung cấp của Toyota.
Với mục tiêu mở rộng và thiết thực hoá các hoạt động hợp tác giữa hai bên, năm 2022, Cục Công nghiệp và Công ty Ô tô Toyota Việt Nam tiếp tục tiến hành ký kết Biên bản ghi nhớ về việc hợp tác hỗ trợ doanh nghiệp CNHT trong ngành ô tô. Dự án sẽ được triển khai từ năm 2022 đến 2023. Đây là năm thứ ba Cục Công nghiệp và Toyota Việt Nam ký kết thỏa thuận hợp tác hỗ trợ các doanh nghiệp CNHT trong nước lĩnh vực ô tô.
Cụ thể, Dự án Hợp tác hỗ trợ doanh nghiệp trong nước trong lĩnh vực CNHT ô tô bao gồm 4 hoạt động chính: Sàng lọc các doanh nghiệp sản xuất và lập danh sách nhà cung cấp tiềm năng về phụ tùng, linh kiện ô tô để kết nối với các nhà sản xuất lắp ráp ô tô tại Việt Nam; Tổ chức các chuyến thăm thực tế tại nhà máy Toyota Việt Nam và nhà cung cấp nội địa của Toyota; Hỗ trợ tham gia đào tạo theo một số Chương trình phát triển nhà cung cấp Việt Nam.
Đặc biệt, trong năm nay, Toyota Việt Nam và Cục Công nghiệp – Bộ Công Thương sẽ thực hiện thêm một hoạt động mới là chương trình “Hỗ trợ cải tiến hoạt động” cho một số doanh nghiệp trong ngành CNHT ô tô. Theo đó, Toyota sẽ tiến hành hỗ trợ theo chiều sâu bằng cách cử chuyên gia tới làm việc cụ thể và định kỳ tại doanh nghiệp, qua đó giúp nâng cao hiệu quả hoạt động cải tiến.
Việc hợp tác được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều giá trị thiết thực, góp phần nâng cao năng lực, tăng khả năng tiếp cận chuỗi sản xuất toàn cầu cho các doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam. Điều này thể hiện nỗ lực của Bộ Công Thương cũng như Toyota Việt Nam trong việc nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, hỗ trợ các nhà cung cấp Việt Nam và cam kết đồng hành cùng sự phát triển của nền công nghiệp ô tô và ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam.
Nhuận Chí
