Huyện có vùng nguyên liệu sắn, mía, cao su cung cấp cho các nhà máy chế biến. Tuy là huyện 30A, kinh tế xã hội còn phát triển chậm, nhưng là vùng có nhiều tiềm năng, được liên kết giữa các huyện miền núi phía Tây từ đường Hồ Chí Minh với các huyện đồng bằng ven biển phía Nam. Điều đó cho phép Như Xuân phát triển nền kinh tế đa dạng, công nghiệp chế biến, dịch vụ, du lịch sinh thái và lâm nghiệp.
Như Xuân còn là nơi phân bố nhiều loại đất tốt, tài nguyên rừng phong phú... Những điều kiện đó là cơ sở để phát triển kinh tế đa dạng và bố trí nhiều công trình công nghiệp trong tương lai. Với các tuyến đường huyết mạch chạy qua như: đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 45, Quốc lộ 513, đường ngang Bãi Trành nối đến khu kinh tế Nghi Sơn, đường tỉnh 514, 520B, tuyến đường QL 45 kéo dài đi Bù Cẩm nối với vành đai phía Tây tỉnh Thanh Hóa...
Đặc biệt Khu kinh tế Nghi Sơn trong tương lai sẽ trở thành một trung tâm công nghiệp, công nghệ cao. Sự phát triển của Nghi Sơn sẽ có tác động lan tỏa rộng khắp ra khu vực chung quanh, nhiều hoạt động công nghiệp và dịch vụ mang tính vệ tinh, có hàm lượng công nghệ cao. Do vậy, với vành đai phát triển đó, huyện Như Xuân sẽ hình thành một khu vực nông nghiệp – công nghiệp chế biến và dịch vụ với những ngành nghề có lợi thế, sử dụng nhiều lao động, nơi cung cấp lương thực, thực phẩm và những dịch vụ (bao gồm các dịch vụ về du lịch, nghỉ dưỡng...) cho khu công nghiệp Nghi Sơn, cân bằng sự phát triển về xã hội và môi trường sinh thái cho toàn vùng Tây Nam.
Từ thực tế cơ cấu kinh tế của địa phương và diễn biến tác động của thị trường liên kết vùng miền, Nghi Xuân đã xác định tập trung vào 5 đột phá: Đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp đồng bộ hệ tầng KT-XH; Đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Phát triển nông lâm nghiệp hàng hóa hiệu quả, bền vững; Đẩy mạnh phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; Ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống nhân dân.
Huyện tập trung vào phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng KT-XH, nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm các công trình hạ tầng quan trọng cho phát triển KT-XH như: Giao thông, thủy lợi, cấp điện, y tế, giáo dục; Ưu tiên xây dựng hạ tầng kỹ thuật các KCN, CCN trên địa bàn và các trục giao thông kết nối huyện Như Xuân với các vùng kinh tế động lực của tỉnh; Sắp xếp, bố trí ổn định dân cư từng vùng; Tổ chức lại sản xuất, phát huy vai trò chủ đạo của doanh nghiệp trong việc đầu tư, phát triển sản xuất nông nghiệp quy mô hàng hóa gắn với thu mua chế biến, tiêu thụ sản phẩm; Tập trung phát triển liên kết giữa doanh nghiệp hợp tác xã với kinh tế hộ gia đình để hình thành và phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm nông, lâm sản từ sản xuất, chế biến và tiêu thụ.
Như Xuân phát triển mạnh mô hình vườn, ao, chuồng
Bên cạnh đó, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư nhằm khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của huyện như: Chế biến nông, lâm sản, sản xuất vật liệu xây dựng, may mặc, sản xuất thức ăn chăn nuôi... thu hút đầu tư có chọn lọc theo hướng ưu tiên các dự án thân thiện với môi trường, tạo sản phẩm có giá trị gia tăng cao, sản phẩm xuất khẩu, tạo thêm nhiều việc làm, đồng thời với việc tạo lập thương hiệu sản phẩm công nghiệp, xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, bình đẳng, minh bạch, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp cạnh tranh lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút mạnh các nguồn vốn từ bên ngoài, đẩy nhanh tiến độ xây dựng hạ tầng các khu, cụm công nghiệp, phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho công nghiệp, nhất là cán bộ quản lý và công nhân lành nghề.
Đẩy mạnh chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đặc biệt là trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp. Ưu tiên lựa chọn các giống cây trồng, vật nuôi tạo ra sản phẩm đặc trưng, chất lượng, giá trị hàng hóa cao và có khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Đối với phát triển các sản phẩm có lợi thế, huyện sẽ ưu tiên phát triển các ngành: Chế biến nông, lâm sản (gỗ, tinh bột sẵn), sản xuất vật liệu xây dựng, khai thác khoáng sản, may mặc, sản xuất thức ăn chăn nuôi, công nghiệp phụ trợ. Về dịch vụ, khuyến khích phát triển các điểm kinh doanh, dịch vụ có nhiều lợi thế dọc tuyến đường Hồ Chí Minh, đường nối Bãi Trành với khu kinh tế Nghi Sơn, đường Yên Cát – Thanh Quân, vùng trung tâm huyện và trung tâm các xã như dịch vụ vật tư nông nghiệp, vận tải hành khách, vận tải hàng hóa, viễn thông, sửa chữa ô tô, xăng dầu, khách sạn, nhà hàng.
Tập trung phát triển nhanh, vững chắc ngành công nghiệp làm nền tảng trọng tâm đột phá, tăng trưởng nhanh và chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn huyện giai đoạn 2016 -2025. Kết hợp giữa phát triển công nghiệp với đầu tư kết cấu hạ tầng, xây dựng KCN, cụm công nghiệp có hạ tầng đồng bộ, nâng cao hiệu quả hoạt động của KCN, cụm công nghiệp, triển khai nhanh các dự án trong công nghiệp bãi Trành, tạo hạt nhân tăng trưởng cho nền kinh tế huyện. Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo hướng giảm tỷ trọng các ngành sản phẩm công nghiệp khai khoáng, sản xuất vật liệu xây dựng, tác động xấu đến môi trường, tăng tỷ trọng các ngành sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao, cơ khí, điện tử, chế biến sâu nông, lâm, sản xuất việc liệu xây dựng công nghệ cao thân thiện môi trường và các sản phẩm hướng vào xuất khẩu, phát triển hợp lý các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề nông thôn.
Với những quyết tâm và nỗ lực cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, cùng với sự quan tâm tích cực, hiệu quả của Nhà nước và tỉnh, trong tương lai không xa, bức tranh kinh tế công nghiệp, chế biến, dịch vụ, lâm nghiệp và du lịch sinh thái của Như Xuân sẽ có những gam màu nổi bật và bừng sáng trên đại ngàn phía tây của tỉnh Thanh Hóa./.
Hương Lan
