Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có 47.592 cơ sở CNNT bao gồm: 13.667 DN, 925 hợp tác xã (HTX), hơn 33.000 hộ sản xuất tiểu thủ công nghiệp (TTCN) đang hoạt động tại khu vực nông thôn, tập trung các ngành nghề như: Chế biến nông lâm sản; Sản xuất vật liệu xây dựng; Thủ công mỹ nghệ, may mặc; Chế biến thực phẩm, sản xuất nước mắm, tinh dầu, miến gạo, chè, cam, đồ gỗ mỹ nghệ…
Được biết, trên địa bàn của tỉnh bước đầu đã hình thành một số chuỗi sản phẩm như: Chuỗi sản phẩm cam Vinh (Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn); Chuỗi chè sạch (Anh Sơn, Thanh Chương); Chuỗi nước mắm Diễn Hải (Diễn Châu); Chuỗi trầm hương Quỳ Châu; Chuỗi chế biến gỗ Quỳnh Lưu – Nghĩa Đàn…
Hiệu quả của chuỗi sản phẩm mang lại là giúp tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, nhất là, trong bối cảnh CNH - HĐH gắn với phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Do vậy, tỉnh Nghệ An đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ các DN như: Chính sách khuyến khích phát triển CN-TTCN và làng nghề; Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); Chương trình khuyến công hỗ trợ máy móc, xây dựng thương hiệu...
Theo lãnh đạo Sở Công Thương, Nghệ An là địa phương có quy mô nông thôn rộng lớn, lực lượng lao động dồi dào, nhiều tiềm năng về nguyên liệu. Việc xây dựng các chuỗi sản phẩm là một định hướng tất yếu, là bước đột phá trong phát triển KT-XH. Tuy nhiên, đa phần các chuỗi sản phẩm hiện nay vẫn còn manh mún, thiếu tính liên kết chặt chẽ, thiếu đầu mối tổ chức chuỗi và chưa có sự tham gia sâu của các DN lớn làm đầu tàu dẫn dắt. Để các chuỗi sản phẩm hoạt động hiệu quả, Sở Công Thương đưa ra 06 nhóm giải pháp cần thực hiện:
Thứ nhất: Quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu gắn với chế biến sâu. Các địa phương cần xác định sản phẩm chủ lực, sản phẩm đặc sản, lợi thế để xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, gắn kết với DN chế biến và tiêu thụ. Tăng cường liên kết sản xuất theo chuỗi giữa hộ nông dân - HTX - DN.
Thứ hai: Nâng cao năng lực các cơ sở sản xuất CNNT. Cần hỗ trợ đổi mới công nghệ, đầu tư máy móc thiết bị hiện đại; đào tạo nghề và kỹ năng quản trị; khuyến khích DN nhỏ tham gia sâu vào chuỗi giá trị thông qua hình thức OEM, ODM hoặc liên kết vệ tinh.
Thứ ba: Thúc đẩy liên kết vùng và kết nối thị trường; Tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, tổ chức Hội chợ OCOP, đưa sản phẩm vào chuỗi siêu thị, sàn thương mại điện tử. Đồng thời phát triển các trung tâm logistics, kho lạnh, dịch vụ vận tải phục vụ chuỗi cung ứng nông sản.
Thứ tư: Hỗ trợ xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm CNNT. Xây dựng hệ thống nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý, mã số, mã vạch, truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, triển khai chương trình hỗ trợ thiết kế bao bì, bộ nhận diện thương hiệu chuyên nghiệp, phù hợp xu hướng thị trường.
Thứ năm: Ứng dụng chuyển đổi số và công nghệ thông minh. Cần số hóa các quy trình sản xuất, chế biến, tiêu thụ, sử dụng nền tảng số để quản lý chuỗi, truy xuất nguồn gốc và kết nối thị trường. Hỗ trợ đào tạo nhân lực số cho DN, cơ sở CNNT.
Thứ sáu: Hoàn thiện thể chế, chính sách hỗ trợ đồng bộ. Cần xây dựng cơ chế tài chính ưu đãi, tín dụng khuyến công, quỹ hỗ trợ phát triển CNNT; Hỗ trợ về đất đai, mặt bằng sản xuất và thủ tục hành chính thuận lợi để DN tham gia vào chuỗi sản phẩm CNNT.
Quang Vinh
