Công nghiệp hỗ trợ ở Quảng Nam hình thành khá sớm, có mặt trong các lĩnh vực cơ khí chế tạo, cơ khí sản xuất, lắp ráp ô tô, dệt may - da giày, điện - điện tử, hóa chất... Nhằm thúc đẩy ngành CNHT phát triển, từ năm 2014, UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Quyết định số 1286/QĐ-UBND, phê duyệt quy hoạch phát triển CNHT trên địa bàn. Trong đó, tỉnh tập trung phát triển CNHT cho ngành cơ khí chế tạo, phục vụ sản xuất ô tô và ngành Dệt may. Trên thực tế, ngành công nghiệp ô tô và dệt may đang là những mũi nhọn chủ lực trong phát triển kinh tế ở địa phương trong những năm gần đây.

Theo đó, về công nghiệp cơ khí chế tạo và sản xuất ô tô, Công ty CP Ô tô Trường Hải (Thaco) đang là một trong những DN tiên phong đầu tư phát triển CNHT với quy mô lớn nhất Việt Nam. Đến nay, Thaco đã có 12 nhà máy sản xuất linh kiện - phụ tùng và tổ hợp cơ khí, không chỉ cung cấp cho các nhà máy lắp ráp ô tô của Thaco và các DN trong nước mà còn xuất khẩu sang thị trường thế giới. Bên cạnh đó, tính đến nay, Quảng Nam đã thu hút hàng chục dự án FDI chuyên sản xuất nguyên phụ liệu thuộc ngành CNHT dệt may. Nhiều dự án có quy mô lớn như nhà máy Groz – Beckert Việt Nam (Cụm CN Đại An - Đại Lộc) chuyên sản xuất thiết bị và công cụ ngành dệt; nhà máy sản xuất chỉ may Amann Việt Nam (Khu CN Tam Thăng) chuyên sản xuất chỉ may thêu xuất khẩu; nhà máy dệt, phụ kiện Duck San Vina chuyên sản xuất sợi, vải, dệt, nhuộm... Đặc biệt, dự án tổ hợp dệt may Panko Tam Thăng (Khu CN Tam Thăng) có tổng vốn đầu tư 70 triệu USD chuyên sản xuất sản phẩm dệt may, nhuộm và các phụ liệu dệt may; giải quyết việc làm cho khoảng 15 nghìn lao động. Đây được xem là dự án hạt nhân, động lực phát triển nhóm CNHT dệt may - da giày vùng đông nam của tỉnh.

Tuy đã xác định được những mũi nhọn để phát triển, với những nhà đầu tư có tiềm năng, dự án lớn... song nhìn chung, ngành CNHT ở Quảng Nam cũng như tại nhiều địa phương khác trong cả nước, vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Theo số liệu thống kê, toàn tỉnh hiện có khoảng 1.056 DN, cơ sở sản xuất ở lĩnh vực cơ khí, nhưng trong đó có đến 97% là DN, cơ sở sản xuất nhỏ và siêu nhỏ. Những cơ sở sản xuất cơ khí này hầu hết hoạt động ở quy mô hộ gia đình, số lượng lao động ít, chủ yếu làm cơ khí gia công, gò hàn, làm cửa sắt, sản xuất đồ gia dụng đơn giản và đang nằm trong tình trạng chung là thiếu vốn, máy móc công nghệ lạc hậu nên khó làm ra sản phẩm có giá trị cao, không đủ sức và lực cạnh tranh trên thị trường. Một rào cản nữa là sự liên kết giữa DN với DN, DN nội với DN FDI trong ngành CNHT còn rời rạc, lỏng lẻo; yếu về năng lực đáp ứng các tiêu chuẩn từ các DN lớn, các DN FDI.

Với mong muốn phát triển CNHT một cách trọng tâm, trọng điểm UBND tỉnh đã tổ chức hội thảo “Phát triển sản phẩm CNHT ngành cơ khí chế tạo và dệt may tỉnh Quảng Nam”, từ nay đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030, với sự tham gia của nhiều nhà khoa học, chuyên gia kinh tế, các doanh nghiệp CNHT hàng đầu trong và ngoài nước. Phát biểu tại hội thảo, Ông Nguyễn Quang Thử - Giám đốc Sở Công Thương cho rằng: CNHT trên địa bàn Quảng Nam có giá trị sản xuất còn thấp, năng lực và công nghệ của các doanh nghiệp hạn chế, chủng loại sản phẩm nghèo nàn. Từ thực tế phát triển trong thời gian qua kết hợp với xu hướng hội nhập và triển vọng phát triển thời gian tới, có thể thấy rằng phải giải quyết nhiều vấn đề đặt ra để thúc đẩy phát triển CNHT ở Quảng Nam. Cụ thể, theo nhiều chuyên gia kinh tế, để tạo bước đột phá cho ngành CNHT trong thời gian tới, Quảng Nam phải tập trung thực hiện nhiều giải pháp mang tính đồng bộ. Nổi lên trong đó, địa phương cần nghiên cứu, xây dựng các cơ chế, chính sách sát với thực tế để CNHT phát triển. Trước mắt, tập trung điều tra, nghiên cứu nhu cầu thực tế của DN về sản phẩm CNHT. Từ đó, có cơ sở để điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các chương trình phát triển sản xuất CNHTở địa phương. Đồng thời, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào lĩnh vực sản xuất CNHT; hình thành hệ thống DN địa phương có khả năng cung ứng sản phẩm CNHT. Có những chính sách ưu đãi về thuế, tiền thuê đất; sử dụng kết cấu hạ tầng và các chính sách hỗ trợ về phát triển kết nối thị trường, ứng dụng khoa học và công nghệ. Bên cạnh đó, chú trọng đào tạo đội ngũ lao động kỹ thuật lành nghề, phục vụ CNHT... Ngoài ra, địa phương sẽ lắng nghe và ghi nhận ý kiến của các chuyên gia để phát triển ngành CNHT. Quảng Nam luôn chào đón các nhà đầu tư cũng như tích cực hoàn thiện các dịch vụ hỗ trợ sau đầu tư, dịch vụ xã hội kèm theo đối với DN CNHT, với hy vọng đưa vinh danh tỉnh trên bản đồ CNHT của cả nước.

Bích Ngọc