Giao thông nông thôn được đầu tư đồng bộ

Hà Nội có khu vực nông thôn rộng lớn, chiếm hơn 70% diện tích và chiếm trên 65 % dân số của Thành phố nhưng hạ tầng còn nhiều thiếu thốn, người dân nông thôn chủ yếu là sản xuất nông nghiệp truyền thống, manh mún; trung bình mỗi xã chỉ đạt 01 tiêu chí; thu nhập bình quân khu vực nông thôn chỉ khoảng 13 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn chiếm tới 11,25% (số liệu năm 2010). Tuy nhiên, khu vực nông thôn của Thành phố có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế về sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao, làng nghề…

Đường giao thông được thảm nhựa, tạo thuận lợi cho sinh hoạt, sản xuất của nhân dân

Để “đánh thức” tiềm năng và thúc đẩy phát triển kinh tế, thay đổi diện mạo khu vực nông thôn, thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/8/2008 Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, Hà Nội đã ban hành Chương trình số 02/CTr-TU về  “Phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, từng bước nâng cao đời sống nông dân” giai đoạn 2011 – 2015; Thành ủy Hà Nội đã thành lập Ban chỉ đạo 8 Chương trình công tác, trong đó có Ban chỉ đạo Chương trình “Phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nông dân giai đoạn 2016 - 2020” mà trọng tâm là xây dựng NTM. Chương trình vẫn tiếp tục được lấy tên là Chương trình 02; Chương trình số 04/CTr về "Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021 - 2025".

Thực hiện các chương trình, chỉ đạo, qua 3 giai đoạn, Hà Nội đã huy động được tổng nguồn lực cho xây dựng NTM đạt hơn 183.700 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước là hơn 162.800 tỷ đồng, còn lại là nguồn vốn xã hội hóa của nhân dân và doanh nghiệp. Từ nguồn vốn này, các địa phương của Thành phố đã được đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, điện, đường, trường học, trạm y tế, trụ sở cơ quan hành chính, công an, chỉ huy quân sự, các công trình văn hóa,… Trong đó, hệ thống đường giao thông nông thôn đã được quan tâm, đầu tư, hoàn thiện 4 tiêu chí: Đường trục xã, liên xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa theo cấp kỹ thuật của Bộ Giao thông - Vận tải; đường trục thôn, liên thôn được cứng hóa, bảo đảm ô tô đi lại thuận tiện; đường ngõ, xóm được cứng hóa, sạch, không lầy lội vào mùa mưa; đường trục chính nội đồng được cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện...

Đường làng, ngõ xóm Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp. Tham gia vào hoàn thành tiêu chí đường giao thông, đã có nhiều hộ dân hiến đất mở đường; người dân ở các địa phương đã tích cực tham gia vệ sinh đường làng, ngõ xóm, vẽ tranh bích họa...

Cụ thể, Hà Nội đã có 82.016,22km đường xã và 139.659,62km đường thôn, liên thôn đã được bê tông hóa, nhựa hóa bảo đảm ô tô đi lại thuận tiện, đạt 100% yêu cầu đề ra. Bên cạnh đó, đối với đường ngõ xóm và đường trục chính nội đồng, theo tiêu chí UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp quy hoạch, điều kiện thực tế, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm tính kết nối của hệ thống giao thông trên địa bàn. Qua rà soát, hiện toàn thành phố có 8.137,37 km đường ngõ xóm đã được bê tông hóa, nhựa hóa sạch, bảo đảm đi lại thuận tiện; 6.976,6 km đường trục chính nội đồng được cứng hóa, bảo đảm vận chuyển hàng hóa thuận tiện, đạt 100%.

Đường giao thông nông thôn được đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất của các làng nghề

Các tuyến đường trục xã, trục thôn, ngõ xóm, đường nội đồng trên địa bàn Thành phố Hà Nội được đầu tư xây dựng đồng bộ có chiều rộng nền đường đạt chuẩn theo quy định. Các xã thường xuyên phát động nhân dân, tổ chức đoàn thể tham gia phong trào vệ sinh môi trường, trồng hoa ven đường, vẽ tranh tường tạo cảnh quan khu dân cư. Một số nơi còn vận động nhân dân hiến đất mở rộng đường ngõ xóm, tự tháo dỡ vi phạm hành lang an toàn giao thông dưới lòng, lề đường, vỉa hè…

Động lực phát triển kinh tế - xã hội nông thôn

Tính đến hết năm 2024, 100% huyện, thị xã đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ NTM, hàng trăm xã đạt chuẩn nâng cao, kiểu mẫu; kinh tế nông thôn chuyển mình mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân 5 năm đạt 3,19%, xuất khẩu nông, lâm sản vượt ngưỡng 2 tỷ USD, trong đó nhóm nông sản – thực phẩm đạt 1,463 tỷ USD (năm 2024); tỷ lệ hộ nghèo giảm về 0% theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 – 2025; 97,46% lao động có việc làm thường xuyên; 100% người dân tham gia bảo hiểm y tế. Hạ tầng nông thôn đồng bộ, 100% trạm y tế xã có bác sĩ; cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư, hoàn thiện tạo nên bộ mặt nông thôn khang trang, hiện đại.

Hệ thống giao thông nội đồng được đầu tư tạo thuận lợi cho cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp

Đến giữa năm 2025, Hà Nội đã có 3.463 sản phẩm OCOP đã được đánh giá, phân hạng chính thức, bao gồm: 06 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao cấp Quốc gia (chiếm tỷ trọng 0,17%); 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao đang hoàn tất hồ sơ trình Trung ương thẩm định; 1.576 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao (chiếm 45,5%); 1.859 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 sao (chiếm 53,7%).

Các sản phẩm OCOP của Hà Nội phong phú về chủng loại: từ nhóm thực phẩm chế biến, đồ uống, thảo dược, hàng thủ công mỹ nghệ, vải may mặc đến nhóm sản phẩm dịch vụ gắn với văn hóa – du lịch nông thôn. Đặc biệt, nhiều sản phẩm đã có mặt tại hệ thống siêu thị lớn, sàn thương mại điện tử và từng bước thâm nhập thị trường quốc tế, góp phần khẳng định thương hiệu nông sản, sản phẩm làng nghề của Thủ đô trên bản đồ OCOP Việt Nam.

Theo Sở Nông nghiệp & Môi trường Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành nông nghiệp Hà Nội tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực, đóng vai trò quan trọng trong ổn định đời sống nông dân và phát triển kinh tế nông thôn. Tốc độ tăng trưởng GRDP khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 3,21%, đóng góp 0,07 điểm phần trăm vào tăng trưởng GRDP chung của Thành phố. Ảnh mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao

Cùng với đó là các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp trải nghiệm, du lịch như: Trang trại Cuối Quý, Trang trại rau Đại Ngàn, HTX Văn Đức, Khu du lịch Trải nghiệm Van An – Hải Đăng,... mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của các làng nghề phát triển thuận lợi; nhiều làng nghề đã phát triển sản xuất kết hợp du lịch như: Làng lụa Vạn Phúc, làng nón Chuông, làng Gốm Bát Tràng, làng hương Quảng Phú Cầu…

Hà Nội đã hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM trước một năm, trở thành lá cờ đầu của cả nước trong phong trào xây dựng NTM. Chương trình xây dựng NTM đã tạo nên diện mạo mới, sức sống mới cho nông thôn Thủ đô; tạo điều kiện cho các loại hình sản xuất nông nghiệp nông thôn phát triển, giúp tăng thu nhập cho người dân, đưa người nông dân tới gần hơn với nền sản xuất hiện đại, tạo nền tảng cho nông nghiệp Thủ đô phát triển bền vững.

Văn Minh

Bài viết có sự phối hợp thông tin của Văn phòng Điều phối Chương trình Nông thôn mới Hà Nội.