Trong thời gian qua, tỉ lệ nội địa hóa của một số dòng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước hiện ở mức khá cao do khả năng cung ứng sản phẩm công nghiệp hỗ trợ (CNHT) nội địa được cải thiện. Tuy nhiên, cả nước mới có khoảng 300 doanh nghiệp (DN) hoạt động trong ngành công nghiệp ô tô, trong đó có khoảng hơn 40 DN sản xuất, lắp ráp và khoảng 250 DN sản xuất khung gầm, thân, thùng xe, linh kiện, phụ tùng ô tô...

Với mục tiêu đồng hành, sát cánh cùng doanh nghiệp, hỗ trợ thực chất, hiệu quả để kết nối chuyển giao công nghệ, tham gia chuỗi cung ứng, sản xuất sản phẩm phụ trợ cho doanh nghiệp FDI, tạo mối liên kết hợp tác phát triển giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài, sáng 29/9, tại Hải Phòng, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng tổ chức Triển lãm sản phẩm kết nối các doanh nghiệp phụ trợ và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.

Những năm gần đây, ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) ô tô mặc dù đã được chú trọng và có những thành quả nhất định, song vẫn bị đánh giá là phát triển chưa như kỳ vọng do chậm cả về số lượng lẫn chất lượng so với nhiều quốc gia trong khu vực. Vậy, Việt Nam có thể học được gì từ kinh nghiệm phát triển CNHT ô tô của một số nước có nền công nghiệp ô tô phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan…?

Công nghiệp ô tô là một ngành kinh tế tổng hợp, bao gồm nhiều ngành công nghiệp (CN) và lĩnh vực khác nhau như: Sản xuất phụ tùng, linh kiện, phụ kiện; liên kết các ngành Cơ khí, Điện, Điện tử, Công nghệ thông tin…, để hoàn chỉnh một sản phẩm là ô tô, đáp ứng cho tiêu dùng trong nước và phục vụ xuất khẩu. Những hoạt động sản xuất đó sẽ tạo ra sản phẩm ô tô hoàn chỉnh được gọi là công nghiệp hỗ trợ (CNHT).

Những năm gần đây, nhu cầu ô tô của nước ta tăng khá nhanh, dự báo đến năm 2025 có thể đạt khoảng 800 – 900.000 xe và sẽ lên xấp xỉ 2 triệu xe vào năm 2030. Theo các chuyên gia nhận định, nếu ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước không phát triển, thì thị trường xe con của nước ta sẽ phải nhập khẩu; các loại xe tải, xe chở khách nhập khẩu khoảng 50%, còn 50% là sản xuất trong nước với tỷ lệ nội địa hóa 50%. Dự kiến, kim ngạch nhập khẩu năm 2025 đạt khoảng 12 tỷ USD và năm 2030 sẽ là 21 tỷ USD.

Công nghiệp hỗ trợ (CNHT) có vai trò rất quan trọng không chỉ đối với sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô mà cả sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. CNHT phát triển sẽ làm tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm giá thành các sản phẩm ô tô… qua đó, giúp nền kinh tế tăng trưởng trong dài hạn và bền vững. Tuy nhiên, CNHT ô tô Việt Nam sau hơn 30 năm hình thành phát triển vẫn chưa được như kỳ vọng.

Hiện Bình Dương có hơn 4.000 doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và trên 58.000 DN trong nước đang từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, để nâng tầm chuỗi cung ứng, đón chuỗi dịch chuyển, các DN sản xuất công nghiệp ở Bình Dương còn nhiều vấn đề vướng mắc cần hỗ trợ.

Đồng Nai là một trong 3 trung tâm có ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) lớn nhất của Việt Nam. Đây là tỉnh có ngành CNHT phát triển mạnh mẽ với chiến lược bài bản, đưa địa phương này dần trở thành “thủ phủ” của ngành CNHT ở nước ta. Hiện, Đồng Nai đang tiếp tục triển khai nhiều giải pháp để ngành CNHT phát triển xứng với kỳ vọng.

Có một điều phải thừa nhận rằng, dư địa phát triển của ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) ở Việt Nam còn rất lớn. Vấn đề đặt ra là cần khơi thông các chính sách để thu hút đầu tư về nguồn vốn, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để “phủ đầy” những khoảng trống về CNHT hiện nay.

Hải Phòng - một trong những thành phố lớn và phát triển hàng đầu của Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảng biển quốc tế sôi động mà còn có hoạt động công nghiệp mạnh mẽ. Với công nghiệp là một trong ba lĩnh vực mũi nhọn phát triển, hiện Hải Phòng đang nỗ lực tích cực trong việc thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT). Với tầm nhìn chiến lược và những chính sách thông thoáng, thành phố này đã nhanh chóng trở thành một những địa phương hấp dẫn cho các nhà đầu tư CNHT, DN và dự án CNHT.